Türkiye; cumhurbaşkanlığı seçimini ikinci tura taşımış olsa da parlamentoda görev alacak milletvekillerini 14 Mayıs’ta belirledi. Seçildikleri kentleri 5 yıl boyunca Meclis’te temsil edecek, ülkenin bütçesini belirleyecek, herkesin hayatını etkileyecek kararlara el kaldıracak ya da itiraz edecek 600 milletvekili mazbatalarını almaya başladı.

16 SİYASİ PARTİ MECLİS’TE

Seçim sürecinde ağırlıklı olarak 5 ittifakın temsilcilerinin propaganda çalışmalarına, mitinglerine tanıklık etsek de yeni dönemde Meclis’te tam 16 siyasi parti temsil edilecek. Buna göre Cumhur İttifakı bünyesindeki 5 siyasi parti AK Parti, MHP, DSP, Yeniden Refah ve HÜDA-PAR olurken Millet İttifakı bünyesindeki 6 siyasi parti de CHP, İYİ Parti, DEVA, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti olarak Meclis’te yer alacak. CHP listelerinden seçime giren Mustafa Sarıgül liderliğindeki Türkiye Değişim Hareketi’ni temsil ederken Emek ve Özgürlük İttifakı bünyesindeki 4 siyasi parti Yeşil Sol Parti, TİP, TÖP, EMEP de Meclis’in diğer partileri olacak.

SALI GÜNLERİ GRUP TOPLANTILARINA BİR YENİSİ EKLENİR Mİ?

Meclis denilince ilk akla gelen grup toplantılarının yapılabilmesi için en az 20 milletvekiline sahip olmak ve bir grup kurmak gerekiyor. Meclis’te grubu bulunan bir parti olmak, genel kuruldaki söz hakkından komisyonlardaki temsiliyete kadar siyasi partilere pek çok avantaj sağlıyor.

 Yeni dönemde de tıpkı geçen dönem olduğu gibi AK Parti, CHP, Yeşil Sol Parti, MHP ve İYİ Parti grup kurmaya hak kazandı. Ancak kulislerde CHP listelerinden Meclis’e girerek toplamda 37 sandalye kazanan DEVA, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin bir çatı parti altında birleşerek grup kurabilecekleri dillendiriliyor. Bu kulis bilgisi gerçekleşirse salı günleri yapılan grup toplantılarına bir yenisi eklenecek.

 EN ‘SAĞCI’ MECLİS Mİ OLUŞTU?

 16 siyasi partinin ideolojilerine “kabaca” bir politik okumayla bakıldığında partilerin 10’unun siyasi yelpazenin sağında, 6’sının ise solunda olduğu görülüyor. Meclis’teki sandalye dağılımıysa Meclis’in ideolojik dengesinin sağ partiler ve bu partilerin milletvekillerinin lehine şekillendiğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Kendisini “milliyetçi”, “muhafazakar” ya da “milliyetçi-muhafazakar” olarak tanımlayan en az 404 milletvekilinin Meclis’e girmiş olması, tarihin “en sağcı”, “en milliyetçi”, “en muhafazakâr” meclisinin oluştuğu yorumlarını beraberinde getiriyor. Üstelik bu 404 milletvekilinden en az 9’u (HÜDA-PAR ve Yeniden Refah partisinden Meclis’e giren 9 milletvekili) siyasal İslam’ın “radikal” olarak tanımlanan geleneklerinin temsilcisi ya da sempatizanı.

Tablonun bu şekilde özetlenebileceği 28’inci dönem Meclis’inde siyasi partilerin milletvekili dağılımı şöyle:

Cumhur İttifakı: 323

AK Parti: 268 (DSP-1, HÜDA-PAR-4)

MHP: 50

Yeniden Refah: 5

Millet İttifakı: 212

CHP 169 (DEVA-14, Gelecek Partisi-10, Saadet-10, DP-3, İYİ Parti-1, TDH-1)

İYİ Parti: 43

Emek ve Özgürlük İttifakı: 65

Yeşil Sol Parti: 61 (EMEP-2, TÖP-1)

TİP: 4

Baraj sorununu aşmak için diğer siyasi partilerin listelerinden seçime giren siyasi partilerin milletvekilleri, listelerinden seçime girdikleri partilerden ayrılırsa Meclis’teki sandalye dağılımı şöyle şekilleniyor: 

AK Parti: 263

CHP: 130

Yeşil Sol Parti: 58

MHP: 50

İYİ Parti: 44

DEVA: 14

Gelecek Partisi: 10

Saadet Partisi: 10

Yeniden Refah: 5

HÜDA-PAR: 4

TİP: 4

DP: 3

EMEP: 2

DSP: 1

TDH: 1

TÖP: 1

BAKANLAR VEKİL OLDU

600 milletvekili arasında kabineden 15 bakan bulunuyor. Süleyman Soylu, Hulusi Akar, Murat Kurum, Bekir Bozdağ, Mevlüt Çavuşoğlu, Derya Yanık, Vedat Bilgin, Fatih Dönmez, Mehmet Kasapoğlu, Nurettin Nebati, Mahmut Özer, Mustafa Varank, Mehmet Muş, Adil Karaismailoğlu ve Vahit Kirişçi’nin yanı sıra Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da yürütmeden yasamaya geçen isimler arasında. Kulislerde Cumhur İttifakı çoğunluğu aldığı için yeni dönemde bakanların komisyon başkanlığına getirilmesi, Fuat Oktay’ın Meclis Başkanı olarak görev yapması, Hulusi Akar başta olmak üzere bazı isimlerin milletvekilliğinden istifa ederek kabineye geri dönebileceği konuşuluyor.

KADIN TEMSİLİ ARTTI, BİRİNCİ YEŞİL SOL

Meclis’in yeni döneminde kadın temsil oranının artmış olması dikkat çekti. Geçtiğimiz dönem 100 olan kadın milletvekili sayısı bu dönem 121’e çıktı. AK Parti'den 50, MHP'den 4, CHP'den 30, İYİ Parti’den 6, Yeşil ve Sol Parti’den 30, Türkiye İşçi Partisi'nden ise 1 kadın milletvekili Meclis'te yer alırken kadın milletvekili sayısının toplam milletvekili sayısına oranı en yüksek olan parti yüzde 50 ile Yeşil ve Sol Parti oldu.

EN GENÇ VEKİL AK PARTİ’DE, EN YAŞLI BAHÇELİ

30 yaş altında 5 milletvekilinin yer alacağı Meclis’te en genç milletvekili 25 yaşındaki AK Partili Zehranur Aydemir oldu. En yaşlı üye ise geçen dönem olduğu gibi bu dönem de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli.

5 VEKİLDEN BİRİ AVUKAT

Meslek gruplarına göre incelendiğindeyse Meclis’te avukatların dikkat çeken üstünlüğü var. 600 milletvekilinin 123’ü, yani Meclis’in yüzde 20,5’i avukat. Bir başka ifadeyle 5 milletvekilinden biri hukukçu.

FUTBOLCULAR, GAZETECİLER, SANATÇILAR

Kamuoyunun yakından tanıdığı bazı isimler de bu dönem Meclis sıralarında olacak. Eski futbolcu Ünal Karaman; Türkiye eski güzeli Seda Sarıbaş, müzisyen Yücel Arzen, oyuncu Bahadır Yenişehirlioğlu; gazeteciler Cengiz Çandar, Şebnem Bursalı, Hulki Cevizoğlu, Ayşegül Doğan milletvekili seçilen isimler arasında.

CEZAEVİNDEN BİR MİLLETVEKİLİ

Yeni dönemde Meclis’e girmeye hak kazanan isimlerden biri de TİP listelerinden seçim yarışına giren ve Gezi davasından tutuklu bulunan avukat Can Atalay. Kesin sonuçların açıklanmasının ardından Can Atalay’ın tahliye başvurusunda bulunması bekleniyor. Anayasa’ya göre Atalay’ın tahliye edilerek Meclis çalışmalarına katılması gerekiyor.

YENİ ANAYASA VAADİNİN GERÇEKLEŞMESİ ZOR

Seçim sürecinde muhalefetin en büyük vaadi Meclis’i işlevsizleştirdiği eleştirisini yaptıkları Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nden -kamuoyunun tanımıyla başkanlık sisteminden- parlamenter sisteme dönüş oldu ve bunun ön koşulu da anayasa değişikliğiydi. Ancak 14 Mayıs seçiminin ardından muhalefet, anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlayamadı. Dolayısıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, çalışmalarını bir dönem daha Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi eşliğinde yürüteceği kesinleşti.

Anayasa değişikliği, iktidarın da vaatleri arasındaydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sivil ve özgürlükçü bir anayasayı seçimden sonra mutlaka Meclis’in gündemine getireceklerini sık sık dile getirdi. Hatta ittifak ortağı MHP’nin 100 maddelik anayasa taslağı bile hazırdı. Ancak tıpkı muhalefet gibi iktidar da Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğu elde edemedi. Dolayısıyla ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimini hangi aday kazanırsa kazansın yeni bir anayasa vaadinin hayata geçme ihtimali bir hayli düştü. / DUVAR