Rawest İnsani ve Siyasi Araştırmalar Merkezi, IKBY’de yapılması planlanan bağımsızlık referandumuyla ilgili anket çalışmasının sonuçlarını açıkladı. 20 Temmuz-5 Ağustos arasında yapılan anket için bin 285 kişiyle görüşüldü. Görüşmecilerin yüzde 35’i Sülemaniye, yüzde 32’si Erbil, yüzde 24’ü Duhok ve yüzde 9’u Kerkük’te yaşıyor. Ankete katılanların büyük bölümü gençlerden oluştu. Görüşmecilerin yüzde 48’i 17-27 yaş arasında, yüzde 33’ü 27-55 yaş arasında ve yüzde 19’u 55 yaşın üzerinde.
“Referandum zamanlamasının doğru olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 51.8’i “evet”, yüzde 45.8’i “hayır” yanıtını verdi. Goran’ın (Değişm Hareketi) etkin olduğu Süleymaniye’de katılımcıların yüzde 65.9’u referandum zamanlamasını doğru bulmadığını söyledi. En yüksek “evet” oranı yüzde 75.7 ile Duhok’tan çıkarken, tartışmaların yaşandığı Kerkük’ten katılanların yüzde 54.2’si zamanlamayı doğru buldu.
YÜZDE 10.5 REFERANDUMA KATILMAYACAK
Görüşmecilerin yüzde 83.9’u referanduma katılacağını, yüzde 10.5’i katılmayacağını, yüzde 5.6’sı ise kararsız olduğunu belirtti. Referanduma katılacağını söyleyenlerden yüzde 62.6’sı bağımsızlığı destekleyeceğini dile getirdi. Yüzde 33.1 bağımsızlığı desteklemeyeceğini dile getirirken, yüzde 4.3 kararsız olduğunu kaydetti. Kararsızlar dağıtıldığında bağımsızlık referandumunda “evet” oyunun oranı yüzde 65.5, “hayır” oyunun oranı ise yüzde 34.5 olarak belirlendi.
PARTİLERİN TUTUMU TERCİHLERİ DEĞİŞTİREBİLİR
“Hayır” oyu vereceğini açıklayan katılımcılara, destekledikleri partinin “evet”i destelemesi halinde, oy tercihlerinin değişip değişmeyeceği soruldu. Yüzde 64.7 “yine de hayır oyu veririm” derken, yüzde 35.3 tercihini değiştireceğini belirtti. “Hayır” diyen partilerin tutumunu değiştirmesi durumunda bağımsızlığa “evet” diyenlerin oranı yüzde 77.2’ye çıkabilir.
KERKÜKLÜ TÜRKMEN VE ARAPLAR, ‘HAYIR’ YA DA ‘BOYKOT’ DİYOR
Çalışmanın değerlendirme raporunda referandumun yapılması, meclisteki partilerin ortak kararı olsa da saha çalışması yapılan yaklaşık 23 gün boyunca bu siyasal partilerin medyaya ve bürokrasiye yansıyan temasları dışında seçmen içerisinde herhangi bir propaganda yaptığının gözlemlenmediği belirtildi.
Raporda, “Erbil’de yaşayan Hristiyan azınlığın referandumda ‘Evet’ tercihinden yana durduğu gözlemlenirken yerleşik Sünni Arap nüfusun bölgede birleşik bir Irak Devleti’nden yana olduğu görülmüştür. Kerkük’te Türkmen ve Arap azınlığın ekseriyetinin referandumda boykot ve ‘Hayır’ seçeneklerinden yana olduğu vurgulanmakla beraber sandığa gitme konusunda önemli bir kararsız kesimin olduğu da görülmüştür” denildi.
“Bölgede son üç yılda yaşanan ekonomik buhranın bağımsızlıkla beraber daha da artacağı düşüncesi, Kürdistan’da ‘Hayır’ tercihini düşünen seçmenlerin önemli bir kesiminin temel gerekçesini oluşturmaktadır” denilen raporda, “Ekonomik gerekçeyi, Irak’la bir iç savaş yaşama ve Türkiye ile İran’ın oluşturacağı baskı ihtimallerinin yarattığı endişe takip ediyor. ‘Hayır’ oyuna yakın seçmenlerin, bağımsızlığın ekonomiyi daha büyük bir belirsizliğe götüreceği fikrinin aksine özellikle Erbil’de ‘Evet’ demeyi düşünen Kürt seçmenlerin bir kısmının ekonominin bağımsızlıkla beraber rayına oturacağına dair inancı önemli bir ayrıntı olarak vurgulanmayı hak ediyor” denildi.
Raporda, “Mecliste bulunan hiçbir siyasal partinin ‘Hayır’ demediği bu süreçte, Goran ve Komel tabanının partilerinden daha net bir şekilde ‘Hayır’ dediği ya da seçimleri boykot etmeyi planladığı görülüyor” denildi. (EVRENSEL)
