Reuters ajansı, Naci Ağbal'ın Merkez Bankası başkanlığı görevinden cumhurbaşkanı kararnamesiyle aniden alınmasının arka planını yazdı. Ankara'dan altı farklı kaynağa dayandırılan haberde, Ağbal'ın Berat Albayrak'ın maliye bakanlığı döneminde döviz rezervlerinden harcanan 'yaklaşık 130 milyar doların peşine düştüğü', bu konudaki sorgulamasının devam etmesi halinde bir dış soruşturma ihtimalinin doğduğunu öne sürdü.
'FAİZ KARARI BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLAYDI'
Haberde ayrıca, Ağbal'ın son faiz artırımı konusunda Beştepe'ye bilgi verdiği ama herhangi bir geri dönüş olmadığı, görevden alınma kararını da son anda öğrendiği iddia edildi. Bir kaynak, Ağbal'ın faiz artırma kararını Erdoğan açısından 'bardağı taşıran damla' olarak niteledi.
Reuters'ın üst düzey hükümet görevlilerine ve Merkez Bankası yetkililerine dayandırdığı haberindeki iddialar şöyle:
'GÖREVDEN ALINDIĞINI SON ANDA ÖĞRENDİ'
Ajansa konuşan iki kaynak, Ağbal'ın 19 Mart cuma günü Merkez Bankası'nda geç saatlere kadar çalışmakta olduğunu, görevden alınmasına saatler kala hâlâ orada olduğunu söyledi.
'ALBAYRAK'A TEHDİT ALGISI' OLUŞTU İDDİASI
Kaynaklar, 'Ağbal'ın hızlı yükselişinin ve düşüşünün', hem ekonomi vizyonundaki farklı görüşlerinden, hem de 'Erdoğan'ın damadı ve eski maliye bakanı Berat Albayrak'a karşı bir tehdit yöneltebileceği algısından kaynaklandığını' savundu. Ajansa isim vermeden konuşan üç kaynağa göre, Ağbal'ın, Albayrak döneminde 2019'dan bu yana TL'nin değerini yüksek tutmak için yaklaşık 130 milyar dolar harcanması yönündeki 'maliyetli politikayı' gözden geçirme kararı alması 'Erdoğan'ı rahatsız etti'. Bir kaynak, "Bu konuda rahatsızlık var mıydı? Evet vardı. Cumhurbaşkanlığı sarayında öne çıkan konulardan biri bu oldu" dedi.
'DIŞARIDAN SORUŞTURMAYA DÖNÜŞEBİLİRDİ'
Döviz rezervlerinden yapılan satış konusunda doğrudan bilgi sahibi olduğu belirtilen bir diğer kaynak ise "Ağbal'ın bankada kalmaya devam etmesi halinde konunun dışarıdan bir soruşturma seviyesine gelmiş olabileceğini" söyledi.
Haberde, "Bu potansiyel olarak hassas olan inceleme haberi, Erdoğan'ın kulağına, Albayrak için halk desteğini hareketlendirdiği ve damadının hükümete geri dönebileceğine dair spekülasyonların yapıldığı bir zamanda gitti" denildi.
'İLK SORUN 24 ŞUBAT'TA YAŞANDI'
Kaynaklardan biri, Ağbal'ın üzerine 'ilk gölgenin' 24 Şubat günü, Merkez Bankası'nın rezerv zorunluluğunda rutin bir düzenleme yapmasının ardından düştüğünü, 'Erdoğan'ın bunu gizli bir faiz artırımı olarak gördüğünü' öne sürdü. Haberde, Erdoğan'ın aynı gün partisiyle yapılan bir toplantıda, döviz rezervlerinin Albayrak'ın gözetimi altında azaltıldığını söylediğine dikkat çekildi.
'ALBAYRAK POLİTİKASININ GÖLGESİNDE KALMAKTAN MEMNUN DEĞİLDİ'
Merkez Bankası'na yakın bir kaynak ise "Ağbal, işinin önceki döviz rezervi harcama politikasının gölgesinde kalmasından memnun değildi" dedi.
'FAİZ KARARINI BİLDİRDİ, OLUMSUZ GERİ DÖNÜŞ OLMADI'
Haberdeki bir diğer iddia da, Ağbal'ın faizleri yüzde 19'a çıkarma kararıyla ilgili. Bugüne dek, bu faiz artırımının Ağbal'ın görevden alınmasını tetiklemiş olabileceği öne sürülüyordu. Merkez Bankası operasyonları hakkında doğrudan bilgi sahibi olan iki kaynak ise Reuters'a yaptıkları açıklamada, Ağbal'ın bu politika değişikliği konusunda normalde yaptığı gibi Erdoğan'ın ofisini bilgilendirdiğini söyledi. Kaynaklar, cumhurbaşkanlığı ofisinden herhangi bir yanıt gelmediğini belirtti. Biri, "Olumsuz bir geri dönüş olmadı. Görevden alma kararı herkesi gerçekten şaşırttı" dedi.
Reuters, Ağbal'ın görevden alındığını son anda öğrendiğini de iddia etti. Bir kaynak, cumhurbaşkanlığı sarayının Ağbal'ı bu karar konusunda 19 Mart cuma günü çok geç saatte bilgilendirdiğini öne sürdü.
CHP SORU ÖNERGESİ VERDİ: PİYASADAN DÖVİZ TOPLANDIĞI DOĞRU MU?
Ağbal'ın geçmiş dönemde yapılan döviz harcamaları hakkında inceleme çalışması başlattığı için görevden alındığı ve 'bazı kişi ve kurumların bu görevden almadan önceden haberdar olup piyasadan döviz topladığı' iddiaları Meclis'e de taşındı. CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'dan şu sorularına cevap istedi:
1. Yazılı, sözlü ve görsel medyada yer alan söz konusu iddialar doğru mudur?
2. Ülkenin ikiz açığın (cari açık ve bütçe açığı) olduğu ve Türk Lirasının ‘milli ve yerli devalüasyona' tabi tutulduğu, diğer bir tabirle Türk Lirasına operasyon çekildiği bir dönemde, kimler daha önceden TCMB Başkanı'nın görevden alınacağı yönünde bir bilgiye sahip olmuştur?
3. 20 Mart 2021 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 19.03.2021 tarihli görevden alma işlemini gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Kararının çok önceden üçüncü şahısların bilgisine girmesi nasıl mümkün olabilmiştir?
4. Normalde ortalama olarak piyasada bir günde 150 milyon dolarlık döviz satın alınırken 19 Mart Cuma günü piyasadan 450 milyon dolar toplandığı yönündeki haberler doğru mudur? Gerçekte söz konusu tutar ne kadardır? Bu döviz satın alım işlemini yapan yerli ve yabancı kişi ve kurumlar kimlerdir? Bunlar söz konusu döviz satın alımını ne amaçla hangi fiyat üzerinden yapmışlardır?
'6.1 MİLYAR DOLAR SATILDIĞI DOĞRU MU?'
5. BDDK verilerine göre, bankalardaki yabancı para mevduatlarının 18-19 Mart döneminde 1,1 milyar dolar arttığı, hafta sonunda kur arttıktan sonra pazartesi günü itibarıyla 6,1 milyar doların satıldığı iddiası doğru mudur? Gerçek tutar ne kadardır?
6. Bu operasyonlarda kamu bankalarının herhangi bir sorumluluğu bulunmakta mıdır? Kamu bankaları fiilen veya dolaylı yollarla bu operasyonların içinde yer almış mıdır? Kamu bankalarının bu operasyonda kullanılması mümkün müdür?
7. Kurdaki yükselişi satış için fırsat gören, bu satışı gerçekleştiren kurumsal ve bireysel yatırımcılar kimdir? Bu konuda bir araştırma ve inceleme çalışması yaptırmayı düşünüyor musunuz?
8. Kurdaki yükselme trendinin devam ettiği, ülkenin CDS priminin arttığı (450’ye çıktığı) bir zaman aralığında bu satış işleminin iktisat literatürü açısından aynı zamanda sosyo-psikolojik analizi konusunda bir çalışma yaptırmayı düşünüyor musunuz?
'MERKEZ BANKASI'NIN İNCELEME BAŞLATTIĞI DOĞRU MU?'
9. Merkez Bankası Eski Başkanı Naci Ağbal’ın geçmiş dönemde satışı yapılan 128 Milyar Dolarlık döviz satışı ile ilgili olarak kurum nezdinde bir araştırma ve inceleme çalışması başlattığı iddiası doğru mudur? Söz konusu araştırma ve inceleme çalışması bir rapora bağlanmış mıdır? Bu inceleme sonucunda düzenlen rapor var ise bunu kamuoyu ile paylaşacak mısınız?
10. Sayın Cumhurbaşkanı, Devlet Denetleme Kuruluna, yanlış kararları nedeniyle görevden aldığı Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal ve halen görevde bulunan para politikası kurulu üyeleri hakkında herhangi bir araştırma, inceleme ve soruşturma talimatı vermiş midir, vermemişse vermeyi düşünmekte midir? Merkez Bankasının bağlı kuruluşunuz olması nedeniyle bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak herhangi bir araştırma inceleme ve soruşturma başlatmayı düşünüyor musunuz? / DUVAR
