YNK içerisinde uzun zamandır "lider" tartışması yaşanıyor.  Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin belirsiz sağlık durumu, parti içerisindeki bu tartışmaları son aylarda yoğunlaştırdı.

YNK Genel Sekreteri Talabani, geçirdiği beyin kanaması ardından Aralık 2012'de Almanya'daki bir hastaneye kaldırılmıştı. Celal Talabani’nin sağlık durumu kamuoyundan gizlenmeye devam ediyor.

YNK'nin 31 Ocak'ta toplamayı planladığı dördüncü kongresi öncesi, liderlik konusu üzerinde bir uzlaşma sağlandığı bildiriliyor.

YNK Politbürosu 30 Ocak günü gerçekleştirdiği  toplantıda KYB Genel Sekreterliği'ne Birinci Yardımcısı Kosret Resul, İkinci Yardımcısı Dr. Berhem Salih ve Politbüro üyesi ve Celal Talabani'nin eşi Hero İbrahim Ahmed'den oluşan üç kişilik bir konseyin getirilmesine karar verdi. 

Bugün de sürmesi beklenen toplantıda, YNK'nin dördüncü kongresinin yapılıp yapılmayacağının netleştirileceği belirtiliyor.

39 YILDA DÖRDÜNCÜ KONGRE

Federal Kürdistan Bölgesi'ndeki siyasi partilerin kendi kongreleri konusunda kötü bir sicili var.  39 yıl önce 1 Haziran 1975'de Şam'da Talabani tarafından kurulan YNK, ilk kongresini 1992'de yaparken, ikincisini 2000 yılında, üçüncüsünü de 1992 yılında gerçekleştirdi. Güneyli bazı gözlemcilere göre 2000 yılındaki toplantı bir kongre değil, konferanstı. Bu nedenle Haziran 2010'daki toplantı üçüncü kongre olarak değerlendiriliyor. "Önemli değişimler"in vaat edildiği 2010 kongresinde YNK, vaat ettiği değişimi gerçekleştiremedi ve 2004'te iç bölünmelerle birlikte yaşadığı gerilemeyi, Eylül 2013'teki seçimlerle tarihi bir yenilgiye kadar taşıdı.

2000 yılındaki kongrede de iç sorunlarını çözemeyen YNK'de, dört yıl sonra yani 2004 şiddetli tartışmalar başlamıştı.  Parti içindeki çalkalanmalar sonucunda Kosret Resul ile Noşirvan Mustafa'nın çektiği muhalefet grupları Talabani'ye başkaldırmışlardı. Talabani bu dönem muhalefeti dengelemek için uzlaşma yoluna giderken beklenen değişimlere gitmedi ve 2006 yılında Noşirvan Mustafa YNK ile yollarını ayırdı.

2003 yılında ABD’nin Irak işgali ardından Güney Kürdistan’da ortaya çıkan siyasi, ekonomik ve toplumsal koşulların da etkisiyle, 2009 yılına geldiğinde Noşirvan Mustafa’nın YNK karşısında başlattığı hareket bölgede temel güçlerden biri haline geldi. YNK'nin içinden çıkan bu güç, YNK'nin kalesi Süleymaniye'yi elinden alırken Mart 2010'daki Irak genel seçimlerinde de Bağdat'a 8 parlamenter göndermeyi başardı. 23 Eylül 2013 parlamento seçimlerinde ise Goran, 24 sandalye ile bölgenin ikinci gücü haline geldi.

YNK'nin aksine bölgede onlarca yıl temel rakibi ve ortağı olan KDP, kurulduğu 1946 yılından bu yana 13 kongre gerçekleştirdi.  KDP'nin Aralık 2010'da gerçekleştirdiği 13'üncü kongresi ile bir önceki arasında 10 yıllık bir zaman aralığı vardı. KDP'nin bir sonraki kongresini ne zaman toplayacağı bilinmiyor.

YNK-KDP İTTİFAKI NE KADAR SÜRECEK?

YNK'nin dördüncü kongresi KDP-YNK İlişkileri açısından da önem taşıyor. İki parti arasındaki stratejik ittifak sonucunca YNK bugün hiç olmadığı kadar zayıf bir duruma düştü.  YNK'li yöneticiler özellikle son yıllarda KDP'nin yedeği olmaktan çıkmak istedikleri yönünde seslerini yükseltti.

Son aylarda başta Batı Kürdistan devrimi olmak üzere YNK, bir çok konuda KDP ile ciddi bir görüş farkı ortaya koydu. Kongrede bu farkın ne kadar vurgulu hale geleceği önem kazanırken,  esas itibariyle kongre YNK'nin kendisini bir alternatife dönüştürecek becerisi ve iradesini gösterip gösteremeyeceği konusunda işaretler verecek.

Kongre aynı zamanda bölgede siyasi bir kriz dönemine denk geldi. Seçimler üzerinden aylar geçmesine rağmen henüz bölge hükümeti kurulamadı. KDP'nin diğer partilerle hükümet kurma arayışları sürüyor.  Henüz ciddi bir sonuç alındığına dair işaretler bulunmuyor. Yeni hükümette Goran ve YNK'nin nasıl bir pozisyonda olacağı henüz netlik kazanmadı. YNK kongresinde KDP ile geleneksel "stratejik ittifak" anlayışının sorgulanma ve çözümlenme düzeyi, kurulacak yeni hükümetin karakteri açısından da önem taşıyacak. / anf