Yıllardır atık deposu haline Van Gölü kıyıları yoğun kirliliğin yanı sıra devlete ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşların işgali altında bulunuyor. Van, Erciş, Tatvan, Edremit, Adilcevaz, Ahlat ve Gevaş'ın yer aldığı kıyı şeridinde, bazı bölgeler devlet kurumları tarafından parsellenmiş durumda. Sahil şeridinde özellikle de yerleşim yerlerine yakın ve kullanılmaya en müsait alanları ‘tatil kampları’ adı altında parselleyen resmi kurumlar, sahili işgal etmiş durumda. Konuya ilişkin yıllardır yapılan çağrılara ise devletin kurumları sessiz. Van Gölü adeta bir rant haline getirilirken Van Gölü Vanlıların yaklaşamadığı bir göl oldu. 1990 yılında yürürlüğe giren ve 2005 yılında revize edilen 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nda, "Deniz, tabii, suni göl ve akarsu kıyıları ile bu yerlerin etkisinde olan ve devamı niteliğinde bulunan sahil şeritlerinin doğal ve kültürel özelliklerini gözeterek, koruma ve toplum yararlanmasına açık, kamu yararına kullanım esastır" denilmesine rağmen bu kanun çok açık bir biçimde bizzat devlet yetkilileri tarafından ihlal ediliyor.

HALKI YÜZDE DOKSANI RESMİ KURUM KAMPLARININ KAPATILMASINI İSTİYOR

Konuya ilişkin Van Gölü ve Kıyı Şeridini İyileştirme, Koruma Komisyonunu kurarak Göle dönük tahribatları önlemeyi hedeflediklerini kaydeden Edremit Belediye Başkanı Rojbin Sevil Çetin ise, Van Gölü kıyısında bulunan resmi kurumlara yönelik bir çok defa halka açılması için girişimlerde bulunmalarına rağmen söz konusu resmi kurumların kampları kaldırmadığını söyledi. Bu nedenle Edremit Belediye Meclisi olarak halkla beraber sahil kenarında bulunan kamplara gidip toplu piknik yapma kararı aldıklarını ifade eden Çetin, “ Aynı zamanda İmar komisyonu ve Ekoloji Sağlık komisyonu da göl kenarında bulunan yapıları denetimden geçirerek halkın bu ve benzeri durumlara ilişkin tepkileri ve görüşlerini belirlemek adına anket çalışması yapıldı. Ankete katılan yurttaşların yüzde doksanı resmi kurum kamplarından kamu adına faydalanamadıklarını ve bunların bir an önce halkı ücretsiz olarak açılmasını talep ediyor. Sahil kenarında bulunan ve izinleri öncesinde valilik ve kaymakamlıklarca verilen özel işletmelerin de kaldırılması için çalışma yapıldı ancak işletme sahiplerinin yerlerini resmi kurumların oluruyla açtıklarını bu yüzden eğer kaldırırlarsa da önce resmi kurumlar kamplarının kaldırılmasını sonrasında kendilerinin de buna razı olup işletmelerini sahilden kaldıracaklarını söylüyorlar. Yani yapılan çalışmalar bu ama belediye olarak Van Gölünü halka açıp ve Gölü korumak adına radikal kararları uygulayacağız” diye konuştu.

‘EDREMİT BELEDİYESİ ÖRNEK BİR KARAR ALDI, KARARIN UYGULANMASINI BEKLİYORUZ’

Konuya ilişki bilgi veren Van ÇEV-DER Başkanı Ali Kalçık, 3612 sayılı Kıyı Kanunu'nun Van'da bizzat devlet kurumları tarafından ihlal edildiğine dikkat çekti. Kıyı Kanunu'na rağmen halkın gölden yararlanamadığına dikkat çeken Kalçık, “ Kıyıdan 100 metre mesafeye kadar yapılaşmanın yasak olduğu belirtilmesine rağmen Van Gölü sahilinin sıfır noktasında yapılar inşa ediliyor. Kıyı Kanunu uygulaması gereken kamu kurumları, gölün en gözde sahillerine eğitim ve dinlenme tesisleri adı altında yapılar inşa ediyor ve çevresi de tel örgülerle çevriliyor. Göl çevresinde Emniyet Müdürlüğü, Jandarma, Karayolları, DSİ, Maliye, Su Sporları vb. kurumların kendilerine ait özel kampları bulunuyor. Bunun yanında bir çok otel gibi özel işletmeciler de yine valilik ya da yetkili kaymakamlıklar tarafından verilen izinlerle kıyıları işgal etmesi ile birlikte Van Gölü, adeta Vanlılara yasaklı hale geldi. Yurttaşlar, kamu kurumlarının işgal etmediği alanlara ise, göl suyu temiz olmadığı için giremiyor. Yakın tarihte Edremit Belediyesi örnek bir karar alarak kıyı kanunu işgal eden resmi kurumları fiili olarak işgal ederek kıyıları halka açma kararı aldı ancak bu henüz uygulanmış değil. İlgili kanunda ‘Kendi tapulu arazisi olsa dahi ilk yüz metresi kullanılamaz herkese açık olması gerekir. İlk 50 metresinde asla ve asla çivi çakamaz, tel çekemez, moloz bırakamaz. İkinci 50 metrede günübirlik işlem yapabilir. Bu da halka engel olma gerekçe olmaz’ diyor.“ diye konuştu.

Van Valiliğin ise kıyı işgaline sessiz kalarak onay verdiğini söyleyen Kalçık, 2014 yılı yazında da aynı durumun sürdüğünü belirterek, “ Önceki Van Valisi ‘Van Gölü bizim soframızdır’ dedi ama sofrayı kirletti gitti. Yeni gelen Valide maalesef aynı tutumu sürdürüyor. Van Valisi değişti ama mantalite değişmedi. İşgalci talancı mantık bu yılda aynı tutumunu sürdürdü. Şimdi de Van Gölü kıyısı adeta özel sektöre peşkeş çekiliyor. Kıyı kanunu uluslararası anlaşmalarla belirlenmiş bir kanun. Böyle devletin pervasızca yaptığı bir hukuksuzluk söz konusu. Kıyı kenar çizgileri herkese açık olmalı. Bu ihlallerin sorumlusu valilik ve resmi kurum yetkilileridir. Ne kamuoyu ne da STÖ’ler duyarlı değil. İşgaller her yıl daha da büyütülüyor. Bu kabul edilebilecek bir olgu değil. Devletin kendisi işgal ettiği için çözümü devletten beklemek yanlış” dedi.