Balyoz Davasında asker ve komutanların tahliyesiyle birlikte tartışılan konulardan biri de “Adil yargılanma hakkı” oldu. Adil yargılanma hakkının ihlal edildiği yönündeki eleştiriler devam ederken, 90′lı yıllarda bölgede toplu katliam, failli meçhul dosyalarında hiç bir komutan veya asker ise tutuklanmadı. Davaların bir çoğu zaman aşımına uğradı. Hiç Bir asker mahkumiyet yaşamadı.

Anayasa Mahkemesi’nin “Adil yargılanma hakkının ihlal edildiği”ne hükmettiği balyoz davasında yargılanan emekli generaller ve askerlerin aralarında bulunduğu 236 kişi tahliye edildi.

Yüksek mahkemenin kararıyla birlikte askerlerin haksız yere cezaevinde tutulduğu yönündeki eleştiriler de arttı.

Ancak bu tartışmalarda Olağanüstü Hal’in uygulandığı 1990′lı yıllarda işlenen katliam ve faili meçhul cinayet davalarında yargılanan askerlerin durumu gündeme getirilmiyor.

Oysa binlerce kişinin öldürüldüğü katliam ve faili meçhul davalarında şimdiye kadar hiçbir asker herhangi bir mahkumiyet yaşamadı.

Türkiye’de askerlerin cezasızlığına yönelik en yakın örnek 2011′de 34 kişinin hayatını kaybettiği Roboski Katliamı.

Katliamla ilgili soruşturmada Askeri Savcılık hafta içinde takipsizlik kararı verdi. Davasının dahi açılmadığı katliamla ilgili bir asker bile yargı önüne çıkarılmadı..

Şırnak’ın Kuşkonar ve Koçağılı köylerinde 1994′te 38 köylü savaş uçaklarının bombardımanında öldürüldü, Bu katliamla ilgili dava da zamanaşamından düştü.

Diyarbakır’da 26 faili meçhul cinayetten sorumlu tutulan JİTEM elemanları hakkında açılan davada da 7 yıl sonra Diyarbakır 7. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı, ‘Sanıklar asker ama suçlar askeri değil’ diyerek görevsizlik kararı verdi.

Şırnak’ın Cizre İlçesinde 1993-95 yıllarında işlenen 20 faili meçhul cinayetle ilgili görülen davada tutuklu yargılanan dönemin Kayseri Jandarma Alay Komutanı Emekli Albay Cemal Temizöz, 5 yıllık tutukluluk süresi dolduğu gerekçesiyle tahliye edildi. Temizöz Balyoz Davasındaki yargılamasında ise 18 yıl hapse çarptırıldı.

Bir katliam davası da Lice’den. 1993′te en az 16 kişinin hayatını kaybettiği katliamda da ceza alan olmadı. 13 Haziran’da yargılamanın durdurulduğu davada gerekçe olarak izmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Diyarbakır Jandarma Alay Komutanı Emekli Albay eşref Hatipoğlu’nu yargılama yetkisi olmaması gösterildi.

Mardin’in Derik İlçesinde 1993-1994 yılları arasında faili meçhul cinayete kurban giden 13 köylüyle ilgili hakkında dava açılan Ankara Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Musa Çitil, yargılandığı davada beraat etti.

1993′te Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde 11 sivil öldürüldü, cinayetlerden sorumlu tutulan Tuğgeneral Yavuz Ertürk tutuklanmadı.
Gazeteci yazar Musa Anter’in ölümüyle ilgili 20 yıl sonra açılan davada sadece JİTEMelemanı Hamit Yıldırım tutuklu.. Emekli Albay Savaş Gevrekçi, “Yeşil” kod adlı Mahmut Yıldırım ve Abdulkadir Aygan ise tutuksuz yargılanıyor.

Muş’un Altınova Beldesinde 1993′te yapılan ve aynı aileden 9 kişinin yakılarak öldürüldüğü katliamla ilgili davanın duruşmasında da askerler tutuklanmadı. Dava devam ediyor.

Şırnak’ın Silopi ilçesindeki Görümlü köyünde 21 yıl önce gözaltında kaybedilen altı köylüyle ilgili de, Tuğgeneral Mete Sayar ve Rütbeli Askerlerin yargılandığı dava sürüyor.. Bu dava da sanıklar tutuksuz yargılanıyor. / İMC