Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin 'Reel Efektif Döviz Kuru' raporunu yayınladı. 1994 yılından bu yana her ay düzenli olarak yayınlanan rapor, yılın ilk 11 ayında dolar karşısında yaklaşık yüzde 40 değer kaybeden TL'nin, dolayısıyla Türkiye ekonomisinin de durumunu özetlemiş oldu.
Merkez Bankası'nın raporuna göre kasım ayında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) bazlı reel efektif döviz kuru 54,33 seviyesine geriledi. Bu rakam, 1994'ten bu yana görülen en düşük seviye yani TL'nin reel değerinin tarihinin en düşük seviyesine düştüğü anlamına geliyor.
REEL DEĞER OCAK AYINDA 65,9'DU
TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru yılın ilk ayında 65,9 değerini almıştı. Söz konusu değer yıl içindeki en yüksek seviyesini 69,54'le şubat ayında almış, sonrasında düşüşe geçmişti. Haziranda ise 59,68'e kadar inmişti. Kasım ayı itibariyle 54,33'le de en düşük seviyeye inmiş oldu.
TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru ilk ölçüldüğü 1 Ocak 1994'te 100,64 olarak belirlenmiş, 1 Şubat 1994 tarihindeyse 85,16 olmuştu.
Öte yandan TÜFE gelişmekte olan ülkeler bazlı reel efektif döviz kuru 44,45, TÜFE gelişmiş ülkeler bazlı reel efektif döviz kuru ise 61,69 değerini aldı. ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) bazlı reel efektif döviz kuru da 73,62 oldu.
ÇALIŞMANIN AMACI
Merkez Bankası raporunda, söz konusu 'çalışmanın amacı', "Nominal döviz kurlarının ülkeler arası nisbi fiyat farklarını göstermemesi nedeniyle, Reel Efektif Döviz Kuru, Türk Lirası (TL)'nin reel düzeyinin göstergesi olarak hesaplanmaktadır" şeklinde tanımlanıyor.
NASIL HESAPLANIYOR?
Merkez Bankası'nın internet sitesinde, söz konusu hesaplamanın nasıl yapıldığı ise şöyle anlatılıyor:
Nominal efektif döviz kuru (NEK), Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk Lirası (TL)’nın ağırlıklı ortalama değeridir. Ağırlıklar ikili ticaret akımları kullanılarak belirlenmektedir. Reel efektif döviz kuru (REK) ise NEK’deki nispi fiyat etkileri arındırılarak elde edilmektedir. Merkez Bankası tarafından hesaplanan reel efektif döviz kuru endeksleri, Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı geometrik ortalaması alınarak hesaplanmaktadır."
