İskoçya’nın Birleşik Krallık’tan ayrılıp ayrılmaması için düzenlenen referandumda, toplam 32 bölgenin 26’sında açıklanan sonuçlara göre, İskoçlar bağımsızlığa “hayır” dedi.

İskoçya’da bağımsızlığa “Hayır” oyu veren toplam seçmenin oranı yüzde 54 iken, “evet” oyu verenler yüzde 46’da. Açıklanan 26 bölgeden aralarında Birleşik Krallık’ın üçüncü büyük şehri olan Glasgow’un da olduğu 4 bölge tercihini bağımsızlıktan yana kullandı. İskoçya’nın en büyük bölgesi olan Glasgow’da, halkın yüzde 53.5’i “evet” oyu verdi.

Bağımsızlık yanlısı kampanyayı yürüten İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı Alex Salmond yaptığı konuşmada, bağımsızlık için oy veren 1.6 milyon İskoçyalıya teşekkür etti. ‘İskoçya’nın mevcut durumda bağımsız bir ülke olmasına hayır dediğini’ belirten Salmond, sonuçları kabul ettiğini ifade etti ve “Tüm İskoçya’ya aynı şeyi yapmaları ve İskoçya halkının demokratik iradesini kabul etmesi çağrısında bulunuyorum” dedi.

İngiltere Başbakanı David Cameron ise “hayır” kampanyasının yürüten Alistair Darling ile konuştuğunu ve onu “iyi savaşılmış kampanyası için tebrik ettiğini” söyledi.

Kesin sonuçların açıklanmasının ardından Cameron’un da bir konuşma yapması bekleniyor.

Oylama yerel saatle 7.00’de başladı. 16 yaş ve üzerindeki 4 milyondan fazla seçmen ülke genelindeki 2 bin 608 seçim merkezinde saat 22.00’ye kadar oy kullandı. Tek sorulu referandumda “İskoçya’nın bağımsız bir ülke olmasını kabul ediyor musunuz?” sorusuna “evet” veya “hayır” yanıtı istendi.

İskoçya bağımsızlık referandumunun tarihi:

“İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth’in varis bırakmadan ölmesi üzerine, kraliçenin en yakın akrabası olan İskoçya Kralı VI. James tahta geçti. I. James adıyla 1603 yılında taç giyen kral, İskoçya ile birlikte, İngiltere’yi, 12. yüzyıldan beri değişen derecelerde İngiliz tacı altında bulunan İrlanda’yı ve 1536’da İngiltere ile siyasi olarak birleşen Galler’i merkezden yönetmeye başladı.

“I. James’in, İngiltere ve İskoçya’yı hukuki ve siyasi olarak tam bir birlik haline getirme çabası sonuç vermedi ve “Taçların Birliği” olarak adlandırılan bu dönemde iki ülke bir tek kral altında ayrı ayrı varlıklarını sürdürmeye devam etti.

“1707 yılında önce İskoç Parlamentosu tarafından, daha sonra da İngiliz Parlamentosu tarafından kabul edilen Birleşme Yasası ile iki krallık tek bir parlamento ile yönetilmeye başladı. Bu birleşme sonrasında oluşan yeni krallık,Büyük Britanya olarak adlandırıldı.

“İskoçlar bu birleşmeden sonra tacı ele geçirmek üzere en önemlileri 1715 ve 1745 tarihlerinde olmak üzere birkaç kez ayaklansalar da başarılı olamadılar.

“1800’de çıkarılan yeni bir Birleşme Yasası ile İrlanda Parlamentosu da dağıtıldı ve parşamentoya Birleşik Krallık Parlamentosu’nda temsil hakkı verildı. Bu gelişme ile oluşan yeni ülkenin adı ise Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı oldu.

“İskoçya’yı bağımsızlık referandumuna taşıyan ilk somut adım, 1978 yılında İskoçya ve Galler için ayrı ayrı çıkarılan ve yetki devri (devolution) öngören yasalar çerçevesinde 1 Mart 1979 tarihinde yapılan referandum oldu. Referandumda söz konusu yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesinin istenip istenmediği soruldu. Galler halkının yüzde 79,7’sinin “hayır” oyu kullandığı referandumda, İskoçlar yüzde 51,6’lık oran ile ile yetki devri öngören yasanın uygulamaya geçirilmesini desteklediler. Ancak, ilgili yasaya eklenmiş olan “evet oylarının toplam seçmen sayısının  yüzde 40’ını aşması zorunluluğu” nedeniyle referandum sonuçlarına rağmen yetki devri gerçekleşemedi.

“Bağımsızlık referandumu yolundaki ikinci önemli adım 1997 yılında gerçekleştirilen referandum ile atıldı. İskoçya ile birlikte Galler’e de yetki devrine yönelik olarak bu referandum yapıldı. Galler halkına sadece kendi parlamentolarını isteyip istemedikleri sorulurken, İskoç halkına bu soru ile birlikte, İskoç Parlamentosu’nun vergileri değiştirme yetkisine sahip olmasını isteyip istemedikleri yönündeki soru da yöneltildi. İskoç halkının yüzde 60,4’ü referandumda oy kullandı ve katılanların yzüde 74,3’ü İskoçya’nın kendi parlamentosuna sahip olması fikrini destekledi. Parlamentolarının vergileri değiştirme yetkisine sahip olmasını savunanların oranı ise yüzde 3,5 oldu.

“1997 referandumu sonuçları çerçevesinde 1999 yılında 129 üyeli İskoçya Parlamentosu kuruldu. Sağlanan yetki devri uyarınca, egemen devletin sahip olduğu yasama ve yürütme yetkilerinin bir bölümü Birleşik Krallık Parlamentosu ve hükümetinden bu parlamentoya ve parlamentonun seçtiği yürütme organlarına devredildi.

“İskoçya’yı bağımsızlık referandumuna taşıyacak son önemli adım, İskoç ve Birleşik Krallık Hükümetleri arasında yapılan müzakereler sonucunda 15 Ekim 2012 tarihinde İskoçya Birinci Bakanı Alex Salmond ile Birleşik Krallık Başbakanı David Cameron tarafından imzalanan Edinburgh Antlaşması ile atıldı.

“Antlaşmayla referandumun 2014 yılı sonundan önce gerçekleştirilmesi ve referandumda bağımsızlık ile ilgili tek bir sorunun sorulması kararlaştırıldı.”

İskoçya

İskoçya, İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda ile birlikte Birleşik Krallık’ı oluşturan dört ülkeden biri.

5,5 milyonluk nüfusuyla İngiltere’den sonra en kalabalık ikinci Birleşik Krallık ülkesi.