Bir yandan merkezi hükümet ile Hewler arasında, Kürt petrolünün Türkiye üzerinden uluslararası pazarlarda satışa sunulması nedeniyle yaşanan petrol krizi derinleşirken, diğer yandan Irak genelinde güvenlik sorunu her geçen gün büyüyor. 30 Nisan’daki Irak genel seçimler ardından hükümet henüz kurulmadı. Federal Kürdistan Bölgesi’nde de Eylül 2013’teki seçimlerden beri bir hükümet kurma yeteneği gösterilemedi.

Siyasi krize paralel olarak El Kaide bağlantılı Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) çeteleri bir çok alanda saldırıya geçti. Bağdat’ın 100 km kuzeyindeki Samarra’da çoğu IŞİD tarafından düzenlenen saldırılarda olmak üzere, yaşanan şiddet olayları ve çatışmalarda, Perşembe gününden beri 200’ü aşkın kişi öldü.

IRAK ORDUSUNUN ZAYIFLIĞI VE SİYASİ KRİZ IŞİD’İ BÜYÜTÜYOR

Irak ordusunun güçsüzlüğünden faydalanan ve Suriye’ye de geniş bir şekilde yerleşmeye çalışan IŞİD çeteleri, özellikle Irak’ın batısında açılan geniş çölde saklanıyorlar.  Hava saldırıları için yeterli imkanları olmayan Irak hükümeti, çölde IŞİD gruplarını takip etmekte yetersiz kalıyor. IŞİD ayrıca ülkenin batısında, Şii ağırlıklı hükümetin politikalarından rahatsız olan Sünni aşiret çevrelerinden de kayda değer bir destek görüyor.

Irak Parlamentosu sözcüsü Usame Nuceyfi, iki gün önce yaptığı açıklamada Anbar, Selahaddin ve Musul bölgelerinde yaşanan istikrarsızlığa dikkat çekerek, “iç savaş” uyarısında bulundu. Irak ordusundan tedbir almasını isteyen Nuceyfi, Irak’taki tüm diğer siyasi ve askeri güçleri de bu saldırılar karşısında tavır almaya çağırdı.

ÜNİVERSİTEYİ GENELEV OLARAK GÖRÜYORLAR

Ocak ayında Anbar bölgesinde Felluce kentinin tamamını ve Ramadi kentinin bazı mahallelerini ele geçiren IŞİD çeteleri, 7 Haziran Cumartesi günü Bağdat’In 100 km batısındaki Ramadi’de üniversiteyi de işgal ederek öğrencileri rehin aldı. Bir gün boyunca yaşanan şiddetli çatışmaların ardından Irak İçişleri Bakanlığı, tüm öğrencilerin kurtarıldığını söyledi. IŞİD, kadın ve erkek öğrencilerin eğitim gördüğü, kadınların makyaj kullandığı ve müzik dinlediği bu karma üniversiteyi “genelev” olarak niteliyor.

İNFAZ GÖRÜNTÜLERİ

Haziran ayı başından bu yana IŞİD’in Musul bölgesindeki saldırılarında da tırmanma yaşandı.  Kürt çoğunluklu bu bölgeye saldırılarda Ezidî Kürtler ve Şabaklar temel hedef haline geldiler. IŞİD, sapkınlık olarak gördükleri tüm inançlar ve farklı kimliklere saldırıyor. Irak medyasına göre IŞİD, Musul’daki uluslararası otele el koydu.  Sosyal paylaşım sitelerinde de sivillere yönelik infaz görüntüleri yayınlandı. YouTube ve Facebook üzerinde yayınlanan görüntülerde Irak ordusuna ait üniformaları giymiş silahlı kişilerin, yol kontrolü yaparak araçlardan çok sayıda sivili indirdikten sonra infaz ettikleri görülüyor. Görüntülerde IŞİD çetelerinin elindeki zırhlı araçlar da dikkat çekiyor.

SALDIRILAR HEWLER SINIRINA DAYANDI

7 Haziran Cumartesi günü IŞİD grupları Musul kentine saldırıda bulunarak, bazı mahalleleri ele geçirdi. Musul Vilayeti Meclisi Başkanı Başar Kiki, IŞİD ile Irak güçleri arasındaki çatışmaların devam ettiğini belirterek, “Kentin bir bölümü tamamen IŞİD’in kontrolüne geçti” dedi.

IŞİD saldırıları ve Musul mahallelerindeki varlığını giderek güçlendirmesi ardından çok sayıda Musul sakini çareyi Federal Kürdistan Bölgesi’ne doğru kaçmakta buldu.  Saldırılar artık, Hewler, Süleymaniye ve Duhok’tan oluşan Federal Kürdistan Bölgesi sınırlarına dayandı. 8 Haziran Pazar günü Celewla’daki YNK bürosu ve Asayiş binasına yönelik düzenlenen bombalı saldırılarda en az 22 kişi hayatını kaybetti. Kürt kentleri olan Xaneqin ve Celewla, henüz Federal Kürdistan Bölgesi’ne bağlanmayan tartışmalı bölgeler arasında yer alıyor.

PEŞMERGELER ALARMDA

Musul’da çatışmaların şiddetlenmesiyle birlikte Hewler’de de alarm durumuna geçildi.  Peşmerg güçleri sınıra takviye güçler gönderdi. Asayiş güçleri de olası saldırılara karşı alarma geçirildi. Peşmerge Bakanlığı, “IŞİD Kürdistan Bölgesi’deki istikrarı yok edemez” dedi.

Bakanlık sözcüsü Cabbar Yaver, olası saldırılara karşı hazır olduklarını belirtirken, harekete geçmeleri için henüz resmi bir talimat almadıklarını söyledi.  Musul Meclis Başkanı Başar Kiki ise resmi olarak peşmerge güçlerinden yardım istediklerini açıkladı. Peşmerge güçleri, mevcut durumda kendi sınırlarında giderek büyüyen IŞİD tehdidi karşısında izleyici pozisyonunu sürdürüyor.

Öte yandan Irak Parlamentosu’nun Kürt üyesi Mahmud Osman, PUKMedia’ya yaptığı açıklamada yaşanan bu durumun hiç kuşkusuz hükümet kurulması sürecini de etkileyeceğini belirterek, giderek kötüleşen güvenlik durumuna dikkat çekti. Osman, “Sorun sadece IŞİD terör örgütü değildir. Sorun Musul, Anbar, Diyala ve Selahaddin sakinlerinin çoğunun IŞİD’e yardım etmesidir. Çünkü onların hükümetten istediği talepler vardı ama hükümet bunları yerine getirmedi” dedi.  Sünni Müslümanlar Şii hükümet döneminden marjinalize edildikleri tepkisinde bulunuyorlar. / anf