LYS sonuçları açıklandıktan beridir, çok fazla sayıda soru alıyorum. Daha tercihler başlamadan, öğrenciler ve veliler arayışlara girdiler. Bu, çok doğal ve olması gereken bir durum. Ancak her kafadan bir ses çıkıyor. Bu yüzden öğrencilerin de velilerin de kafaları karışık.
İşte bu yüzden sizlerle tercihlerin bütün detaylarına paylaşmak istedim. Bu paylaşım, neredeyse tercihlerle ilgili sorulan ve sorulacak olan bütün soruların yanıtlarıdır.
İşte doğru tercih için önemli ve altın değerinde tespitler:
1 - Öğrencilerin ve velilerin yaptıkları en büyük hata, puanları ölçü almalarıdır. Bir öğrencinin puanlarına göre tercih yapması doğru değildir. Puan yerine başarı sırasını dikkate almak gerekir.
2 - Toplam 18 puan türü vardır. Bir öğrenci, barajı aştığı her puan türünden tercih yapabilir; sadece bir puan türünden de tercihlerini yapabilir.
3 - Bir öğrenci toplam 30 tercih yapabilir ancak 30 tercih yapmak zorunda değildir. 30 tercihini ya da yapmak istediği kadar tercihlerini, istediği puan türlerinde yapabilir. 4 yıllık ve üstü bölümlerin hiçbirinde, hiçbir öğrencinin puanı kırılmaz. Yani "alan dışı" tercih diye bir şey artık yok.
4 - 2 yıllık tercihlerde, ham puana OBP'nin tümü eklenmez. Bu yüzden 2 yıllık tercih yaparken, sonuç listesinin sağ tarafındaki puanlara bakmak, yanıltır.
5 - 2 yıllık tercihlerde METEB puanıyla diğer puan türünün karıştırılmaması lazım. Kılavuzda, bölümlerin karşısında 50 - 100 arasında verilen puanlar METEB puanlarıdır. Dolayısıyla düz lise mezunu öğrencilerin bu puana göre hareket etmeleri yanlıştır.
6 - Tek tercih her zaman büyük bir risktir. Yerleşme olasılığı çok yüksek olsa dahi, öğrenciler kesinlikle tek tercih yapmamalı.
7 - "Bu bölüme kesin girersin", "bu bölüme kesinlikle giremezsin" gibi ifadeler yanlıştır.
8 - 1'den 30'a doğru, yerleşme olasılığı kesin olacakmış gibi düşünmek gerekir. Yani ilk tercihlerde, yerleşme olasılığı çok az olan yerler yazılmalı; ortalara inildikçe, yerleşme olasılığı artan yerler yazılmalı; en az 5 tercih de, kesinlikle başarı sırasının çok aşağısındaki yerler yazılmalı.
9 - Baraj puanları hatırlayalım: 4-5-6 yıllıklar için baraj puanı 180; 2 yıllık ve açık öğretimler için 140'tır. Bu puanları aşan her öğrenci, ilgili puan türünden tercih yapabilir. Ancak her puan, öğrencinin yerleşmesi için yeterli değildir.
10 - Kesinlikle yerleşmek isteyen öğrencilerin, puanları çok düşük olsa dahi tercih yapmaları gerekir.
11 - Okumayacağınız ya da bitirmeyeceğiniz yerleri kesinlikle yazmayın. Çünkü bir bölüme yerleştiğinizde, kayıt yapmazsanız dahi, sonraki ilk yıl OBP'nizin tam yarısı kesilir.
12 - Öğrencilerin bir kısmı, "bir yere yerleşeyim, seneye tekrar hazırlanırım" diye düşünür. Bu düşünce yanlıştır.
13 - Öğrencilerin bir kısmı askerliğini erteletmek için açık öğretimden tercihlerini yapmaktadır. Açık öğretim bölümlerinin iki çeşidi var: Kontenjanı bulunanlar ve bulunmayanlar. Kontenjanı bulunan açık öğretim programlarına yerleştiğinizde de, bir sonraki yıl OBP'niz kesilir.
14 - Tercihlerini yaptığı halde hiç bir yere yerleşmeyen öğrencilerin puanlarında herhangi bir kesilme olmaz.
15 - Deneyimsiz, bilgisiz akrabaların/komşuların "şu bölümü seç, bu çok iyi" gibi ifadelerine kanmayın. Güvendiğiniz ve gerçekten işi bilen uzmanlarla tercihlerinizi yapın.
16 - Yazacağınız bölümün hangi fakültede olduğuna bakın, bazı fakülteler üniversitenin ana kampüsünden uzak farklı küçük yerleşim birimlerinde yer alır.
17 - Tercih döneminde ailelerinizle iletişim eksikliği ya da tercihlerle ilgili sorun yaşayabilirsiniz. Böyle durumda, ailenizi rehber öğretmenlerinizle görüştürmenizde yarar var.
18 - Rehber öğretmenlere, hatta hiç kimseye "bu bölüm nasıl, bu şehir güzel mi, şu bölüm mü bu bölüm mü" gibi öznel yanıt gerektiren soruların sorulması doğru değil. Bu soruların yerine, daha yol gösterici ve nesnel olan "şu şehirde nerede kalırım, şu bölümde iş olanakları nelerdir, buradan oraya kaç saat sürer, orada burs alabilmem mümkün mü" gibi sorular sorulmalı.
19 - Araştırma yapmanız ve bir çok kişiden bilgi almanız son derece doğal. Ancak lütfen size yol gösterebilecek 1 ya da 2 kişiyle tercihlerinizi yapın. Çok kişiye sorduğunuzda, kafanız karışabilir.
İşte bu kadar.
Dilim döndüğünce ve hatırladıkça belirtmeye çalıştım. Ama aklıma gelmeyen, yazmadığım bir önemli ayrıntı varsa, lütfen sizler de yazın. Ben ve diğer rehber öğretmenler, bu döneme çok iyi hazırlanıyoruz. Kim olursa olsun ve hangi dersanelerin öğrencileri olursa olsun, herkese de elimizden geldiğince yardımcı olacağız.
Tercih döneminde de üniversite yaşamlarında da bütün öğrencilere başarılar diliyorum. Geleceğiniz bir melodi güzelliğinde olsun.