Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı ‘Sosyal Konut Projesi’nin başvuruları sürerken, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), İstanbul, Ankara ve İzmir’in de aralarında bulunduğu 26 ildeki 365 arsayı açık artırma usulüyle satışa çıkardı.
Emlak ve inşaat sektörü uzmanları, TOKİ’nin hazineye ait kamu arazilerini satışa çıkarmasını 'konut projesi'ne kaynak aktarımı olarak değerlendirdi.
'ARAZİ SATIŞLARI KAMUYA SICAK PARA AKTARMA ÇABASI'
Kamu otoritelerinin hazineye kaynak aktarımı sağlamak amacıyla zaman zaman devlet arazilerini satışa çıkarabildiğini belirten TMMOB İnşaat Mühendisleri (İMO) Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Özer Akkuş’a göre TOKİ’nin yapacağı bu satışların zamanlaması manidar.
TOKİ’nin arsaları yüzde 25 peşinat 36, 48 ve 60 ay vadeyle satışa çıkarmasının arkasında inşaat sektörü üzerinden kamuya sıcak para aktarma çabasının yattığını ifade eden Akkuş, bu çabanın tamamen ‘beyhude’ olduğu görüşünde.
Akkuş, Türkiye’de son dönemde giderek derinleşen ekonomik krizin her sektörü etkilediği gibi inşaat sektörünü de etkilediğine işaret ederek,
"Hükümet de gerek sosyal konut projeleri ile gerekse kamu arazi satışları yoluyla inşaat sektörünü canlandırıp para akışı sağlamaya çalışıyor ancak bunu başarmaları pek mümkün değil. Çünkü Türkiye’de çok ciddi bir enflasyon var ve inşaat malzemeleri konusunda da dışa bağımlı bir ülkeyiz. Enflasyonda bir istikrar yakalanmadığı sürece inşaat sektörünün toparlanması mümkün değil. Bu bir beyhude çabadır. Yapılan tek şey piyasayı canlandırmak için evdeki eşyaları, bütün varlıkları satmaktır" dedi.
‘BU SATIŞLAR ‘SOSYAL KONUT PROJESİ’ İÇİN BİR FİNANS KAYNAĞI’
TOKİ'nin yapacağı arazi satışlarının aynı zamanda 'sosyal konut' kampanyası olarak lanse edilen projeye de finans sağlayacağını ifade eden Akkuş, "Şimdi bakıldığında TOKİ, Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı sosyal konut kampanyası olarak lanse edilen projenin yürütücüsü durumunda. Dolayısıyla TOKİ büyük bir projenin altına girdi. Yani projeye başlarken finans kaynağına da ihtiyaç duyuyor. Bu satışları ‘Sosyal Konut Projesi’ için bir finans kaynağı olarak da görmek mümkün olabilir" diye konuştu.
DÖRT BÜYÜKŞEHİRDE SATIŞA ÇIKARILAN ARAZİLER AĞIRLIKLI OLARAK NEREDE?
TOKİ tarafından satışa çıkarılan 365 arsadan neredeyse yarısı büyükşehirlerde yer alıyor. İstanbul’da satışa çıkarılacak 8 arazi Başakşehir, Sarıyer bölgelerinde bulunurken, Ankara’da ise ağırlıklı olarak Gölbaşı ve Dodurga bölgelerinde 35 arazinin satışı yapılacak. İzmir’de satışa çıkarılacak 118 arsa ise Çeşme, Dikili ve Aliağa bölgelerinde yer alırken, Antalya’da da özellikle tatil beldeleri olan Manavgat ve Konyaaltı’nın da bulunduğu bölgelerde 17 arazi satılacak.
'SATIŞA ÇIKARILAN ARAZİLER KENT ÇEPERLERİNDE YER ALAN BÖLGELER'
TMMOB Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Gencay Serter'e göre TOKİ’nin satışa çıkardığı araziler genel olarak kent çeperlerinde yer alan bölgelerde bulunuyor. Daha önce de kent merkezine yakın kamu alanlarının elden çıkarıldığını ifade eden Serter, "Bu esasen kent merkezinde yaşadığımız sorunları, genişleme eğiliminde olan kentlerde çepere taşıyacak bir uygulamadır" dedi. Serter şöyle konuştu:
"Şimdi anlaşıldığı üzere kent çeperlerindeki arazilerin satışına sıra gelmiş. Bunun yanında denize komşu yerleşimlerde bulunan veya sanayi alanları içinde kalan değerli parseller de satışa konu edilmiş. Merkezde veya çeperde nerede olursa olsun sorun yumağında yoğrulan kentlerimizde ortaya çıkabilecek problemlere kamunun gerçekçi ve kalıcı çözüm üretebilmesi için kamu elindeki arazilerin varlığı en önemli konudur. Dolayısıyla kamunun elindeki her araziye stratejik bir varlık olarak bakmak gerekir."
‘KAMU EN ÖNEMLİ ARACINI VE EN STRATEJİK GÜCÜNÜ KAYBEDECEK’
TOKİ eliyle yapılan bu satışlar neticesinde kamu arazilerinin elden çıkarılacağına vurgu yapan Serter, "Bu araziler, kamunun elinde toplumun ihtiyaçlarına dönük kamusal yatırımlara konu olmak yerine yeni sahiplerinin yatırım aracına dönüşecektir. En nihayetinde de günümüzde birçok problemle boğuşan kentlerimizde ortaya çıkabilecek yurt, barınma, deprem, sosyal donatı eksikliği gibi sorunların çözümü noktasında kamu en önemli aracını ve en stratejik gücünü zamanla kaybedecektir" dedi.
‘ARAZİ SATIŞLARININ EMLAK SEKTÖRÜNE YANSIMASI OLUR ANCAK UZUN SÜRMEZ’
Arazi satışı kapsamında alıcılar, konut, ticaret, sanayi, turizm tesis alanı ve akaryakıt istasyon alanları niteliğindeki arsalara yüzde 25 peşinat, 36, 48 ve 60 ay vade ile sahip olabilecek. Ayrıca arsalar KDV'den muaf şekilde satılacak.
Bu durumun alıcılara yüzde 25’e varan bir indirim sağladığını belirten Ankara Tüm Emlakçılar Odası Başkanı Hakan Akçam’a göre arazi satışları piyasaları tamamen olmasa da kısmen olumlu etkileyebilir.
TOKİ’nin son dönemde başlattığı Sosyal Konut Projesi ile arazi satışlarının yerinde uygulanması ve ihtiyaç sahiplerinin yararlanması durumunda Türkiye’de emlak piyasasında fiyatların düşebileceğine dikkat çeken Akçam, "Bu önümüzdeki 5 yıl içerisinde Türkiye’nin konut sorununun büyük ölçüde çözülebileceği anlamına gelir. TOKİ’nin arazi satışlarının Sosyal Konut Projesi'nden daha erken bir yansıması olur. Ama uzun sürmeyebilir. Şunu da belirtmek gerekiyor diye düşünüyorum; bu arazi satışı Sosyal Konut Projesi açıklanmadan önce ilan edilmiş bir ihaleydi."