Ermenistan, İran ve Azerbaycan ile sınır kenti olan, Azeriler ve Kürtlerin ağırlıkta olduğu iki etnik grubun yaşadığı Iğdır, 10 yıldır DTP ve DBP’li belediye başkanlarınca yönetiliyor.
DTP ilk olarak 2009 yerel seçimlerinde yüzde 44.7 oyla belediye başkanlığını kazanmış, MHP adayı yüzde 42.35, AK Parti adayı yüzde 10.9 oy almıştı. 24 Haziran seçimlerinde de HDP yüzde 44.2 ile birinci parti oldu. MHP yüzde 22.4, AK Parti yüzde 19.4 oy aldı. Bu seçimde aday çıkarmayacağını ilan eden İYİ Parti’nin aldığı oy ise yüzde 5.9 oldu.
Iğdır’ı 2009 yılında DTP’nin kazanması siyasetin gündemi olmuş, dönemin Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, “Iğdır’ı da aldılar, yani Ermenistan sınırına dayandılar. Oraya dikkatle bakmak gerekir” demişti.
Iğdır bu seçim öncesi de benzer bir bakışla yeniden gündem oldu. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener seçimler için aday belirleme takvimi işlerken AK Parti ile MHP’nin “beka” söylemine işaret ederek “Iğdır’da HDP’nin kazanmaması için” birlik çağrısı yaptı. İYİ Parti’nin Iğdır’da aday çıkarmayacağını ilan eden Akşener ayrı ayrı adaylar çıkaran AK Parti ve MHP’ye de, “Yan yana gelip anlaşın, adaylarınızı teke düşürün. Hangi partinin adayı üzerinde karar verilirse biz oylarımızı o tarafa yönlendireceğiz” diye seslendi. Akşener’in bu çağrısından kısa bir süre sonra da AK Parti, Iğdır adayı Adil Aşırım’ı geri çekti, MHP’nin adayı İsa Yaşar Tezel Cumhur İttifakı’nın ortak adayı oldu.
İTTİFAKTA ALİYEV İDDİASI
AK Parti’nin adayını çekip belediye başkanlığını MHP’li adaya bırakmasında Akşener’in çağrısı ne kadar etkili oldu bilinmez ama alınan kararda “milliyetçi lobi”nin uluslararası etkisine dikkat çekenler de var. Iğdır ve Kars’ın Cumhur İttifakı kapsamında MHP’ye bırakılmasının görünenden daha büyük boyut içerdiğini söyleyen bir siyasetçiye göre, “Iğdır ve Kars’ı MHP’ye bırakın talebi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’den gelen bir talep” oldu. Aynı siyasetçi bunu AK Partililerin söylediğini aktardı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in dahi adının karıştığı Iğdır’ı farklı kılan özelliklerden biri de DBP’li belediyeler arasında kayyım atanmayan tek il olması. 2014 seçimlerinde DBP’den belediye başkanı olan Murat Yikit halen görevinin başında. Ancak HDP Yikit’i yeniden aday göstermedi. Iğdır’ın bu seçimde yeni belediye eş başkan adayları, yeni isimler Yaşar Akkuş ve Eylem Çelik oldu.
SEÇİM YARIŞI HDP İLE DEVLET ARASINDA!
Iğdır seçimlerindeki bu tablo kentte, “Iğdır’da seçim yarışı HDP ile devlet arasında” sözleriyle yorumlanıyor. Bir HDP’li siyasetçi devletin etkisini anlatırken seçim kampanyası kapsamında mahallelerde yapılması planlanan şenliklere yasak getirildiğini anlatıyor.
Seçime 2 hafta kala kurulan ittifaklara, netleşen aday tablosuna bakılırsa Iğdır’da seçim yarışı Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayı ile HDP adayı arasında yaşanacak. Iğdır’da konuşulan son anketlere göre de iki aday arasında 1 puanlık fark var, ancak sonucu aynı anketlerde yüzde 9 oranında görünen kararsızların belirleyeceği konuşuluyor.
MEVCUT BAŞKAN ADAY GÖSTERİLSE BİZİ ZORLARDI
Iğdır’da ziyaret ettiğimiz Cumhur İttifakı’nın seçim ofisindeki MHP’li yöneticiler seçimi açık farkla kazanacaklarını söylüyor. Ayrı adaylar nedeniyle daha önceki seçimlerin kaybedildiğine dikkat çeken partililer bu seçimde hem adayın teke inmesi hem de devletin gücü ile sonucun değişeceği görüşünde. Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayı İsa Yaşar Tezel, üzerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi el sıkışırken gösterir fotoğrafın yer aldığı broşürde, “Halkımızın bütününü kucaklayan, her şartta adaleti ve eşitliği ön planda tutan bir yönetim için Iğdır’a sözümüz var” diyor.
Kentin kadim bir Türk yurdu olduğunu, Ermenistan, İran ve Azerbaycan sınırı nedeniyle de jeopolitik önem taşıdığını söyleyen MHP’li yöneticilere Akşener’in Iğdır tavrının sonucu nasıl etkileyeceğini sorduk. MHP’lilere göre Akşener kentte aday bulamadığı için bu kararı aldı ama daha sonra bu kararı politik bir strateji için malzeme yaptı. MHP’lilere göre İYİ Parti oylarının seçime özel bir katkısı olmayacak.
Iğdır’da MHP’li yöneticiler kampanyalarında tüm Türkiye’de DBP’li belediyelere kayyım atanırken Iğdır Belediyesi’ne kayyım atanmamasına özel yer veriyor. Bir partili bu durumu şöyle anlatıyor: “Şimdi mevcut başkan fena belediyecilik yapmadı. Halk da genel olarak memnun. HDP hizmet etmez algısı da yıkılıyordu. Ama dertleri hizmet olsa mevcut belediye başkanını gösterirlerdi. Üstelik bu bizi seçimde daha çok zorlardı. Ama o Kandil’e yardım etmeyince kepçeleri, malzemeleri örgüt için kullandırmayınca aday yapılmadı. Demek ki dertleri hizmet değilmiş” dedi.
BU HALKLARIN DEĞİL, KARDEŞLEŞMENİN SEÇİMİ
Tüm bu gelişmeleri ve iddiaları HDP’nin Eş Belediye Başkan Adayı Yaşar Akkuş ile konuştuk. İttifak kararı alan iktidar blokunu, “ayrıştırma ve düşmanlaştırma üzerinden siyasi rant elde etmek” ile suçlayan Akkuş, “Şimdi Iğdır’da iki kesim var. Bu iki kesimi karşı karşıya getirip, düşmanlaştırıp, ırkçılık üzerinden koltuklarını ve partilerini güçlendirmeye çalışıyorlar. Bu nedenle Iğdır onlar için önemli” diyor. Iğdır’ın HDP açısından ise kardeşleşmenin bir örneği olduğunu anlatan Akkuş, “Biz 10 yıldır geleneğimizde yaşandığı gibi bu kardeşleşme modelini tüm Türkiye’ye hakim kılarak barışı, huzuru, kardeşliği, eşitliği sağlayabileceğimize inandığımız için Iğdır’ı çok önemsiyoruz” değerlendirmesinde bulunuyor.
Akşener’in Iğdır ile ilgili sözlerinin, “Kürtleri hazmetmeme, kabullenmeme” olarak görüldüğü için tabanda tepkiyle karşılandığını söyleyen Akkuş, “Siyasi etik açısından da hoş bir durum değil. Bir genel başkanın şu parti olmasın da kim olursa olsun diyerek iktidara kazandırmaya çalışması ciddi bir tepkiye yol açtı” diyor. Akşener’in açıklamasının kentte karşıtlık, halkları birbirine karşı getirme durumu yarattığını söyleyen Akkuş şöyle devam ediyor:
“Biz bu yaratılan karşıtlık durumundan rahatsızız. 10 yıldır bu durumu kırmıştık. 10 yıllık belediyecilik pratiğimizde her Azeri gönül rahatlığı ile belediye seçiminde bize oy kullanabilmeyi makul gören bir anlayışa kavuşmuşken “Meral Akşener bile onların olmasını istemiyor. Siz nasıl istersiniz” şeklinde bir anlayış geliştirildi. Düşmanlaştırma, farklılaştırma yarattı. Bizi de üzen bu. Burada halkların seçimi yapılıyormuş gibi durum yaratılmaya çalışılıyor. Biz de tüm açıklamalarımızda şunu söylüyoruz: Bu seçim ayrı halkların seçimi değil. Bu seçim ayrıştırıcı, ötekileştirici bir blokla kardeşleşmeyi, barışı, ortaklaşmayı, beraber yaşamı, huzur ve mutluluğu esas alan bir seçimin referandumudur. Bu açıklamaların seçim sonucuna etkisi bir yana önemli olan halkların bu şekilde birbirinden koparılmaya çalışılması. Asıl buna zarar verdi.”
Yarışın Iğdır’da başabaş olduğunu ama kazanacaklarına inandıklarını söyleyen Akkuş, “Kendimize güveniyoruz. Tabanımız şurada netleşti: Barışsa en iyi barış Iğdır’da sağlandı. Yönetim ise en iyi yönetim Iğdır’da sağlandı. Hizmet, şeffaflık yine aynı şekilde. Bunun devamı yönünde kanaatin olduğunu görüyoruz” dedi.
Akkuş’a yapılan hizmetler tüm kesimlerce olumlu karşılanırken neden mevcut belediye başkanının yeniden aday gösterilmediğini sorduk. Mevcut belediye başkanının çok iyi hizmetler yaptığını ama bazı bölgelerin ihmal edilmesinin tabanda yarattığı rahatsızlık nedeniyle değiştiğini anlatan Akkuş “Çamurlu yollar, ulaşım, imar planları, temizlik gibi konularda hizmet anlamında bazı eşitsizlikler oldu. Tüm mahalleleri Azeri mahaller seviyesine getirmek lazım. O eşitliği hizmet anlamında da sağlamak lazım” dedi.
HEM BEKAYI HEM DE KARDEŞLİĞİ KORUYORUZ
31 Mars seçimlerinde dikkatlerin çevrildiği Iğdır Erdoğan’ın seçim kampanyası takviminde de yer buldu. Erdoğan’ın 25 Mart’ta Iğdır’a gelmesi bekleniyor. İktidarın Iğdır’a gösterdiği özel ilgiyi “Bilenme” olarak nitelendiren Akkuş, eski Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’in Iğdır’ı DTP’nin alması üzerine söylediği, “sınıra dayandılar” açıklamasını hatırlatarak, “Sınıra dayanmak, sınırı korumakla alakalı ise, devletin bekası söz konusu ise, demek ki biz bu bekayı 10 yılda çok güzel korumuşuz. Iğdır barış ve kardeşlik içinde yaşayan 10 yıldır hiçbir olayın yaşanmadığı bir il. Sınırdan hiçbir tehdidin olmadığı bir il. Sınır komşuları ile hiçbir aykırı ilişkinin yaşanmadığı bir il. Demek ki biz hem bekayı hem de kardeşliği çok iyi koruyoruz” dedi.
Çamurlu yolları, çöp yığınları ile karşılaştığımız Kars’ın ardından gittiğimiz Iğdır’da çok daha temiz ve düzenli bir kentle karşılaştık. Seçim afişlerinin dört bir yanı donattığı kentteki seçim sonucu 31 Mart’ın en çok konuşulan seçim sonuçların biri olmaya aday görünüyor. / DUVAR