HDP'nin bazıları yeni seçilen, bazıları ise kamouyonca uzun yıllardır siyasi faaliyetlerinden tanınan milletvekillerinin biyografileri, diğer partilerin milletvekillerinden oldukça farklı. 68 ve 78 kuşağından sosyalistler, 90'lardaki gençlik örgütlenmelerinde yer alanlar, hukuk mücadelesi yürütenler... Bazıları çocuk yaşta olmak üzere çoğu uzun yıllar hapishanede yatan HDP'nin yeni seçilen milletvekilleri arasında PKK'ya katılan yakınlarını çatışmalarda kaybedenler de var. Ayrıca bu isimlerin yanı sıra, Abdullah Öcalan'ın yeğeni ile "Dörtler" olarak bilinen Diyarbakır Cezaevinde 1982'deki açlık grevinde ölen Kemal Pir'in yeğeni de HDP'nin yeni milletvekilleri arasında. Meclis'in en genç milletvekili de HDP'nin seçildi. İşte HDP'nin o milletvekilleri...
Mecliste'ki Kürtçe ifade nedeniyle 10 yıl hapis
Leyla Zana, 1991'de SHP listesinden Diyarbakır Milletvekili olarak girdiği Meclis'te, milletvekili yemininin ardından Kürtçe, "Ez vê sondê li ser navê gelê kurd û tirk dixwîm" (Bu yemini Türk ve Kürt halklarının kardeşliği adına ediyorum) dediği için, parlamentonun çıkışında Orhan Doğan, Hatip Dicle, Ahmet Türk, Selim Sadak, Sırrı Sakık ve Mahmut Alınak'la birlikte gözaltına alındı. Ertesi gün dokunulmazlıkları kaldırılan milletvekilleri 8 Aralık 1994'te sonuçlanan davada 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Zana 8 Haziran 2004'te cezaevinden tahliye edildi. Hapishane yılları boyunca uluslararası barış kuruluşlarının ve insan hakları derneklerinin ilgisi ve desteğiyle karşılaştı. Avrupa Birliği süreciyle birlikte yoğunlaşan çabalar sonucunda ve AİHM kararı doğrultusunda yeniden yargılandı. Zana ve arkadaşları, 10 yıl önce verilen 15'er yıllık hapis cezaları olduğu gibi onaylanarak cezaevinde kaldılar. Haziran 2004'te serbest bırakıldı. 2007'de Diyarbakır'daki bir konuşması nedeniyle 2 yıl ve çeşitli tarihlerde yaptığı konuşmalar nedeniyle 10 yıl hapis cezasına ve seçme-seçilme ehliyeti ile siyasi hakları kullanmaktan yoksun bırakılması cezasına çarptırıldı. Yargıtay tarafından iki kez bozulan cezalar yeniden yargılamada kalktı. 12 Haziran 2011 genel seçimlerinde Diyarbakır milletvekili seçildi.
15 yıl hapis yattı
Kapatılan DTP'nin genel başkan yardımcısı ve parti meclisi üyesi olan HDP Hakkari Milletvekili Selma Irmak, 2011 seçimlerinde BDP Şırnak Milletvekili oldu. 2009'daki KCK operasyonlarında tutuklanan ve hapisteyken seçilen Irmak, 4 Ocak 2014'te tahliye oldu. Irmak, 1990'lı yıllarda da PKK üyeliği suçlamasıyla 10 yıl hapis yatmıştı.
PKK lideri Abdullah Öcalan'ın Yiğeni Dilek Öcalan
12 Eylül'de 8 Yıl Hapis Yattı
İdam cezası aldı, 14 yıl hapis yattı
68 kuşağının önemli isimlerinden olan Ertuğrul Kürkçü, 1970'de Türkiye Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu'nun (DEV-GENÇ) Genel Başkanlığı'nı yaptı. Mahir Çayan ile birlikte THKP-C'de yer aldı, Çayan ve 10 devrimcinin öldürüldüğü Kızıldere olayından sağ kurtulabildi. Sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı, ölüm cezasına mahkûm edildi, 1974'te çıkarılan genel Af Yasası ile cezası 30 yıla çevrildi; 14 yıl hapis yattı, 1986'da tahliye oldu. Karl Marx'ın biyografisini Türkçeye çeviren Kürkçü, "Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi"nin yayın yönetmenliğini yaptı. ÖDP'nin kurucuları ve yöneticileri arasında yer alan Kürkçü, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi'nin kuruluşu sürecinde bulundu. 2011 seçimlerinde Mersin milletvekili olarak Meclis'e giren ve BDP sıralarında yer alan Kürkçü, 27 Ekim 2013-22 Haziran 2014 arasında Sebahat Tuncel ile birlikte HDP Eş Genel Başkanlığı yaptı. Kürkçü aynı zamanda HDP'nin Onursal Genel Başkanı.
Devrimci Karargah davasından tutuklanmıştı
Sosyalist Demokrasi Partisi'nin (SDP) eski Genel Başkanı olan Rıdvan Turan, Devrimci Karargah adlı davada tutuklandı ve 10 ay hapiste kaldı. Tokatlı olan Turan'ın mesleği ise hekimlik. Turan, HDP'nin Adana milletvekili.
ESP Genel Başkanıydı
HDP'nin Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ 1971 Adana doğumlu. Genç yaşta siyasetle ilgilenmeye başlayan Yüksekdağ, uzun yıllar kadın haklarıyla ilgili konularla ilgilendi. Atılım Gazetesinde yayın kurulu üyesi olarak çalışan ve Sosyalist Kadın dergisinin editörlüğünü yapan Yüksekdağ, Ezilenlerin Sosyalist Partisi'nin (ESP) genel başkanlığını da yaptı. Yüksekdağ, Haziran 2014'te HDP'nin İkinci Olağan Kongresi'nde partinin eşbaşkanı olarak seçildi.
Avrupa Parlamentosu'nda milletvekiliydi
HDP'nin Diyarbakır Milletvekili olan Feleknas Uca, 1976'da Almanya'da doğdu. Yezidi olan Uca, Avrupa Parlamentosu'nda da milletvekilliği yaptı. Birleşik Avrupa Solu/Kuzeyli Yeşil Solu partilerinin de üyesiydi.
EMEP'in kurucu genel başkanıydı
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitiren Tüzel 1985'ten itibaren serbest avukatlık yaptı. İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi'nde Yönetim Kurulu Üyeliği, Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi Başkanlığı yaptı. 1996 yılında Emek Partisi'nin (EMEP) kurucu genel başkanı olan Tüzel, 2011 seçimlerinde İstanbul'dan bağımsız milletvekili seçildi. Kurulmasının ardından HDP'ye katılan Tüzel, yeniden İstanbul milletvekili seçildi.
ÖDP'nin genel başkan yardımcısıydı
HDP'nin Antalya milletvekili olan Saruhan Oluç, ÖDP'de siyaset yaptı, Genel Başkan Yardımcılığını yürüttü. Ufuk Uras'la birlikte ÖDP'den ayrıldı ve Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nin (EDP) kurucuları arasında yer aldı. HDP'ye katılan Oluç, partinin eş genel başkan yardımcısı.
KCK'dan tutuklandı 5 yıl hapis yattı
HDP Ağrı Milletvekili Dirayet Taşdemir, Diyarbakır Belediyesi'nde kadın işlerinden sorumlu danışman olarak görev yaparken 14 Nisan 2009'daki KCK operasyonları kapsamında tutuklandı ve 5 yıl hapis yattı. Kadın hakları konusunda mücade veren bir feminist olarak tanınan Taşdemir, savcılık tarafından Mor Çatı Derneği'nin kadın sığınaklarıyla ilgili seminere katıldığı ve yüzde 40 cinsiyet kotasını savunduğu için, benzer bir görüşü açıklamış olduğu için Öcalan'ın talimatlarıyla hareket etmekle suçlanmıştı.
PKK davasından idamla yargılandı
HDP'nin Iğdır'dan milletvekili seçilen avukat Mehmet Emin Adıyaman, 12 Eylül askeri darbesinde tutuklanarak PKK davasında idamla yargılanan isimlerden. 3 yıl tutuklu kalan ve tahliye olduktan sonra hukuk fakültesini bitiren Adıyaman, avukatlığın yanı sıra HEP ve DEP'te siyaset yaptı. PKK'ya katılan bir kardeşi çatışmalarda hayatını kaybeden, bir diğer kardeşi de ömür boyu hapis cezası alan Adıyaman'a da üstlendiği davalar nedeniyle örgüt üyeliği suçlamasıyla dava açıldı.
PKK'lı iki kardeşi çatışmalarda öldü
Ağrı'dan milletvekili seçilen Mehmet Emin İlhan, Van'da matematik öğretmeni olarak görev yapıyordu. 36 yaşında ve Doğubeyazıt doğumlu olan İlhan'ın iki kardeşi PKK'ya katılmış ve çatışmalarda yaşamını yitirmişti.
Öcalan'ın avukatıydı, tutuklandı
HDP'nin Bitlis Milletvekili seçilen Mizgin Irgat, lise öğrencisiyken 1993'te ailesiyle birlikte göç ettikleri İzmir'de, PKK'nın gençlik yapılanmasına üye olduğu iddiasıyla tutuklandı 1 yıl hapis yattı. Avukat olan Irgat, birçok siyasi ve toplumsal davanın avukatlığını üstlendi. Kadın çalışmalarında, sivil toplum kuruluşlarında ve çeşitli platformlarda çalışmalar yürüten Irgat, 2005'te DTP'nin kurucuları arasında yer aldı, merkez disiplin kurulu üyeliği, parti meclis üyeliği ve merkez yürütme kurulu üyeliği ve DTP merkez hukuk komisyonu üyeliği görevlerinde bulundu. Aynı zamanda Abdullah Öcalan'ın da avukatlığını yapan Mizgin Irgat, 2011 yılı Kasım ayında, Öcalan'ın avukatlarına yönelik "KCK" adı altında yapılan operasyonda 36 avukat meslektaşıyla beraber tutuklandı, 2 yıla yakın hapis yattıktan sonra 2013 Haziran ayında tahliye oldu.
Kemal Pir'in yeğeni
Ziya Pir, PKK'da "Dörtler" olarak bilinen, 14 Temmuz 1982'de Diyarbakır Cezaevi'nde başlayan ölüm orucu sonucunda Mehmet Hayri Durmuş, Akif Yılmaz ve Ali Çiçek ile birlikte hayatını kaybeden Kemal Pir'in yeğeni. Ziya Pir, Gümüşhane'nin Torul ilçesinde doğdu. Türkiye ve Almanya vatandaşı olan Pir, ekonomi eğitimi aldı.
Babası PKK'da yöneticiydi
Muş'tan milletvekili seçilen Burcu Çelik, PKK'nın üst düzey yöneticilerinden olan ve 2012'de Kato Dağı'nda mayına basarak ölen "Ape Hüseyin" kod adlı Kadri Çelik'in kızı. Çelik avukatlık yapıyordu.
Belediye Başkanıyken tutuklandı, 5 yıl hapis yattı
HADEP ve DEHAP'ta yöneticilik yapan Leyla Güven, 2004 yerel seçimlerinde Adana'nın Seyhan ilçesine bağlı Küçük Dikili Beldesi Belediye Başkanlığı'na seçildi; 29 Mart 2009 yerel seçimlerinde ise Viranşehir Belediye Başkanı oldu. KCK operasyonları kapsamında Aralık 2009'da tutuklanan Güven yaklaşık 5 yıl hapis yattı. Güven, Şanlıurfa'dan milletvekili seçildi.
Meclis'in en genç milletvekili
HDP'nin Van milletvekili seçilen 26 yaşındaki Tuba Hezer en genç milletvekili oldu. 1989 Erciş doğumlu olan Hezer, Van'da öğretmenlik yapıyordu. / CNNTÜRK