Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında ilan edilen sokağa çıkma yasakları ve yaşamlarını kaybeden sivillere ilişkin raporunu yayınladı.
TİHV raporuna göre Diyarbakır (34 kez), Şırnak (9 kez) ve Mardin (11 kez) olmak üzere Hakkari (5 kez), Muş (1 kez), Elazığ (1 kez) veBatman’daki (2 kez) toplam en az 22 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 63 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulandı.
16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları süresince en az 310 sivil yaşamını yitirdi.
72 çocuk, 62 kadın
TİHV’in raporunda şu bilgiler yer alıyor:
* 16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları süresince en az 310 sivil yaşamını yitirdi.
* Bu kişilerden; 72’si çocuk, 62’si kadın ve 29’u 60 yaşın üzerinde. Ayrıca, en az 79 kişi ise Cizre ve Sur’da yaşamlarını yitirmiş ve henüz kimlik teşhisleri yapılamamış olduğu için bu verilere dahil edilmedi.
* En az 76 sivil sağlığa erişim hakkından yoksun bırakılmaları sonucu yaşamlarını yitirdi.
* En az 180 sivilin ev sınırları içerisinde; bu kişilerden 162’sinin açılan ateş ve tanklardan atılan top mermileri, 18’inin ise sokağa çıkma yasağı ve çatışma ortamının yarattığı etki ile sağlık sorunları yaşamaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri düşünülmekte.
* Ev sınırları içerisinde yaşamını yitiren sivillerin sayısı tek başına Cizre’de 137 insan.
* En az 79 kişinin cenazelerinin ya Adli Tıp Kurumları’nda kimlik teşhisi için bekletilmekte olduğu ya da değişen yönetmeliklere binaen kimsesizler mezarlıklarına gömüldükleri veya defnedildikleri yerlerin bilgisinin kamu görevlileri tarafından verilmemekte olduğu ifade edilmekte.
* Şırnak’ın Silopi ilçesinde 1 karından ateşli silahla vurulma sonucu 7 aylık ölü doğum meydana geldi; en az 10 sivil sokağa çıkma yasağının sürdüğü ilçelerin yakınındaki mahallelerde resmi sokağa çıkma yasağı ilanı veya operasyon olmayan bölgelerdeki toplumsal gösteriler sırasında, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu vurularak veya göz yaşartıcı kimyasallar gibi toplumsal olaylarda zor kullanım araçlarının yarattığı etki nedeniyle yaşamlarını yitirdi.
Hayatını kaybedenler
MUŞ
* Varto: 1. Rahmi Kızıltaş (36), 2. Abdullah Toprak (26), 3.-4. Henüz kimlikleri öğrenilemeyen 2 kişi
DİYARBAKIR
Silvan: 1.Serhat Bilen (25) 2.Hanife Durak (80) 3.Veysi Toraman (60) 4.Vedat Akcanım (17) 5.Deniz (17) 6.Barış Çakıcı (10) 7.Hayriye Hüdaverdi (70) 8.Ferhat Gensür(17) 9.Müslüm Tayar(22) 10.Sertip Polat (20) 11.Engin Gezici (24) 12.İsmet Gezici (55) 13.Rıdvan Us (20) 14.Yakup Sinbağ (20) 15.Latif Nangir (78)
Bismil: 1. Bilal Bozkur (19/22) 2.Abdullah Sügüci (32) 3.Doğan İnce (16) 4. Şeyhmus Düşerge (18) 5.Numan (Halil) Kurtdiş (19) 6.Berat Güzel (12) 7.Elif Şimşek (8) 8.Agit Yıldız (22)
Sur: 1. Helin Şen (12) 2.Halil Tüzülerk (27) 3.Mehmet Demirel (yetişkin) 4.Sezgin Demirok 5.Şoreş Mehmet Mutlu 6.Cüneyt Yeni 7.Aziz İlhan (47) 8.Melek Apaydın (38) 9.Rozerin Çukur (17) 10.Turgay Girçek (19) 11.Gündüz Akmeşe (28) 12.Henüz kimliği öğrenilemeyen 80’li yaşlarında 1 erkek 13.Hakan Aslan 14.Murat Menekşe (13) 15.Erhan Keskin (18) 16.Casim Kaya (24) 17.Fatma Ateş (55) 18.Gülistan Aysal (21) 19.Fırat Çelik (24) 20.Dilber Bozkurt 21.Mehmet Abdullah Yalvarma 22.Mazlum Karakoç 23.Cüneyt Aydemiş 24.Uğur Burakmak (NOT:Ayrıca kimlik teşhisi için bekleyen 20 cenaze olduğu bilgisi edinilemedi.)
Bağlar: 1. Özgür Çelenk (18) 2.Eyüp Çelik (24)
HAKKARİ
Yüksekova: 1. Fettah Es (37) 2. Yakup Babat (24) 3.Mehmet Reşit Arıcı (17) 4.Naim Nuyan (29) 5.Ersin Aydın (37)
ŞIRNAK
Cizre: 1.Cemile Çağırga (10) 2.Özgür Taşkın (18) 3.Meryem Süne (53) 4.Bünyamin İrci (14) 5.Muhammed Tahir Yaramış (35 günlük) 6.Eşref Edin (56) 7.Selman Ağar (10) 8.Mehmet Emin Levent (29) 9.Osman Çağlı (18) 10.Sait Çağdavul (21) 11.Şahin Açık (74) 12.Mehmet Erdoğan (75) 13.Mehmet Sait Nayici (16) 14.Zeynep Taşkın (19) 15.Maşallah Edin (35) 16.Hacı Ata Borçin (75) 17.Gadban Bülbül (78) 18.Mehmet Dökmen (71) 19.Bahattin Sevinik (50) 20.Suphi Sarak (50) 21.İbrahim Çiçek (79) 22.Mülkiye Geçgel (48) 23.Resul Ekinci (65) 24. Hediye Şen (30) 25.Doğan Aslan (24) 26.İbrahim Akhan (15) 27.Selahattin Bozkurt (70) 28.Yılmaz Erz (42) 29.Lütfü Aksoy (25) 30.Zeynep Yılmaz (40) 31.Cahide Çıkal (35) 32.Mehmet Tekin (35) 33.Doğan İşi (18) 34.Mehmet Saçan (38) 35.Emine Duman (75) 36.Azime Aşan (59) 37.Dikran Sayaca (25) 38.Ferdi Kalkan (20) 39.Abdulmecit Yanık (27) 40.Hacı Özdal (25) 41.Miray İnce (3 aylık) 42.Ramazan İnce (80) 43.Kumru Işık (85) 44.Hüseyin Ertene (16) 45.Hüseyin Selçuk (5) 46.Abdülaziz Yural (28) 47.Zeynep Demir (65) 48.Ali Tetik (34) 49.Kazım Tonğ (51) 50.Cabbar Taşkın (40) 51.Sezai Burçin (43) 52.Hediye Erden (60) 53.Besna Zırığ (50) 54.Fatma Acet (40) 55.Bişeng Goran (12) 56.Nidar Sümer (17) 57.Halis Sümer (45) 58.Osman Tekin (50) 59.Tayfur Yaşlı (19) 60.Şivan Cebrail Mungan (24) 61.Murat Ekici (22) 62.Murat Egül (24) 63.Ahmet Zırığ (35) 64.Şükrü Coşkun (20) 65.Nebi Katlav (22) 66.Ali Bağdur (25) 67.Mehmet Hacı Tongut (32) 68.Mehmet Şirin Erdinç 69.Garip Mubarız (18) 70.Veysi/Hacı Elçi (30) 71.Abdulmenaf Yılmaz (50) 72.Yakup Isırgan 73.Mehmet Şahin (77) 74.Emame Şahin (77) 75.Yusuf Akalın (12) 76.Büşra Akalın (10) 77.Veli Müjde (38) 78.Abdullah İvedi (25) 79.Hayrettin Şınık (10) 80.Mehmet Rıdvan Kaymaz (36) 81.Hüseyin Paksoy (16) 82.Mehmet Kaplan (35) 83.Serhat Altun (23) 84.Abdülhamit Poçal 85.Selman Erdoğan 86.Ahmet Tunç (50) 87.Cihan Karaman (23) 88.Rüzgar Yıldızgörer (25) 89.Selami Yılmaz (25) 90.Nusreddin Bayar (20) 91.Sultan Irmak (16) 92.Selim Turay (22) 93.Şervan Kenan Adıgüzel 94.Mehmet Özkul (yetişkin) 95.Nizar Isırgan 96.Cengiz Sansak 97.Ramazan Çömlek 98.Zerin Uca (22) 99.Sahip Edin (30’larında) 100.Abdullah Gün (16) 101.Yunus Meral 102.Tahir Akdoğan (16) 103.Mevlüde Özalp 104.Fehmi Fakah Dinç (yetişkin) 105.Fatma Demir (yetişkin) 106.Barış Gasir (yetişkin) 107.Sabri Sezgin (18) 108.Abdülselam Turgut (yetişkin) 109.Mahsum Erdoğan 110.Muharrem Erbek (23) 111.Sinan Kaya (22) 112.Mehmet Kulbay (22) 113.Burhan Taşdelen 114.Aydın Erol 115.Ferhat Karaduman (16) 116.Nursel Dalmış (18) 117.Murat Şimşek (16) 118.Abbas Güllübahçe 119.Tuğba Eminoğlu 120.Erdal Şahin (29) 121.Rohat Aktaş (yetişkin) 122.Adil Küçük (yetişkin) 123.Mahmut Duymak (51) 124.Umut Ürek 125.Ramazan İşçi 126.Metin Karane 127.Dersim Aksoy 128.İslam Balıkesir 129.Ömer Baran (25) 130.Mustafa Gasyak (16) 131.Ali Fırat Kalkan 132.Kasım Yana (18) 133.İzzet Gündüz (yetişkin) 134.Berjin Demirkaya 135.Sakine Şiray (yetişkin) 136.Ekrem Sevilgen (17) 137.Serdar Özbek (32) 138.Mehmet Benzer (19) 139.Tajdin Nerse (22) 140.Mehmet Dalmış (31) 141.Mehmet Yavuzel (yetişkin) 142.Rıdvan Ekinci 143.Bişeng Kolanç 144.Cihat Altun (22) 145.Mehmet Yılmaz (23) 146.Cüneyt Kızıltay 147.Güler Eroğlu (20) 148.Mehmet Edin 149.Star Özkül 150.Hasan Ayaz (14) 151.Yılmaz Geçim (15) 152.Mesut Özer (17) 153.Cengiz Gerem (15) 154.Derya Koç (yetişkin) 155.Azad Yılmaz (19) 156.Hakkı Külte (13) 157.Çimen Tankan 158.İsmail Çetin 159.Murat Erdin 160.Hasan Tağ (yetişkin) 161.Agit Küçük 162.Harun Barın 163.Hülya Aktaş (yetişkin) 164.Cemile Erden (28) 165.Mehmet Tunç (yetişkin) 166.Orhan Tunç 167.Veysi Bademkıran (17) 168.Yasemin Çıkmaz (17) 169.İbrahim Temel 170.Yakup Yalçın 171.Felek Çağdavul 172.Fırat Malgaz 173.Yakup Dadak 174.Ramazan Aydın 175.Lokman Bilgiç 176.Hüseyin Kaya 177.M. Emin İdim(çocuk) 178.Tahir Çiçek (çocuk) 179.Aydın Güner (yetişkin) 180.Abdullah Özgül 181.Meryem Akyol 182.Ramazan Biriman 183.Hüseyin Kayaalp (16)
Ayrıca Cizre’den Adli Tıp Kurumlarına getirilip kimlik teşhisi yapılmadan gömüldüğü bilgisi edinilen en az 59 cenaze tespit edildi.
Silopi: 1. Hüseyin Güzel (70) 2.Yusuf Aybi (80) 3.Reşit Eren (17) 4.Axin Kanat (16) 5.İbrahim Bilgin (18) 6.Şiyar Özbek (25) 7.Süleyman Çoban (70) 8.Taybet İnan (57) 9.Yusuf İnan (40) 10.Ayşe Buruntekin (40) 11.Mehmet Mete Kutluk (11) 12.Ömer Sayan (70) 13.Hasan Sanır (75) 14.Salih Erener (/Salihe Şirnexi-75) 15.Seyfettin Sidar (30) 16.İsmail Yevşan (55) 17.Necati Öden (18) 18.Ömer Yalman (45) 19.Ömer Maslu (70) 20.Pakize Nayır (25) 21.Sêvê Demir (41) 22.Fatma Uyar (27) 23.İslam Atak (20) 24.Hasan Yağmur (42) 25.Aydın Mete (16) 26.Yusuf Yağcı (25) 27.Şirin Altay (43) 28.Narinç Kızıl (52) 29.Henüz kimliği bilinmeyen 30’lu yaşlarında bir erkek.
* İdil: 1. M.Sadık Bozeri (57) 2.Vedat Gürbüz (24) 3.Mazlum Kapalıgöz (17) 4.Aziz Akan (30) 5.Orhan Abay (16) 6.Sevilay Yıldız (15) 7.Fatma Eraslan (13) 8.Abdullah Ecevit (39) 9.Mete Ağırhan (15) 10.Ahmet Varlı (15) 11.Veli Aşar (18) 12.Şevki Geldisöz 13.Hacı Karakaş 14.Ramazan Gümüş (14) 15.İrfan Çağlar (24)
MARDİN
Nusaybin: 1.Ahmet Sönmez (50) 2.Şahin Turan (25) 3.Selamet Yeşilmen (44) 4.Abdulkadir Yılmaz (65) 5.Hasan Dal (45) 6.Musur Aslan (19) 7.Emin Öz (55) 8.Muhammed Altunkaynak (19) 9.Nurhan Kaplan (45) 10.Şerif Alpar (55) 11.Sedat Güngör (22) 12.Mehmet Emin İnan (55) 13.Cudi Teber (23) 14.Mahsum Alpdoğan (19) 15.Fehime Aktı (56) 16.Hakan Doğan (15)17.Henüz kimliği bilinmeyen 1 kişi 18. Medeni Orak (45) 19.Rohat Karakoç 20.Hasan Korkmaz (60)
Dargeçit: 1.İdris Cebe (18) 2.Takyedin Oral (yetişkin erkek) 3.Necim Kılıç (67) 4.Sabahat Kılıç (28) 5.Fatma Kılıç (50)