Hayvanları Koruma Kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu görüşmeleri 5’inci madde ile devam ediyor.
Sokak köpeklerinin ‘ötanazi’ ile öldürülebilmesini düzenleyen 5’inci madde başta olmak üzere tüm maddeler üzerinde müzakereler gün boyunca devam etti. AK Parti, 5’inci maddedeki ‘ötanazi’ ifadesi yerine Veterinerlik Kanunu’nun ilgili maddesindeki hükümlere atıfta bulunularak bu kanundaki hükümlerin uygulanacağı bir değişiklik önergesi hazırladı.
YENİ TEKLİF: YEREL YÖNETİMLERCE ÖTANAZİ YAPILIR
Komisyonda görüşülen teklifin 5’inci maddesinde şu ifadeler kullanılıyordu: “Bakımevine alınan hayvanlardan saldırgan olan, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara yerel yönetimlerce ötanazi yapılır. Sahipsiz hayvan popülasyonunun; kamu güvenliği bakımından tehlike oluşturmasına veya hayvandan hayvana ya da hayvandan insana bulaşan hastalıkların görülmesine, su kaynaklarının, yaban hayatının ve biyolojik çeşitliliğin zarara uğramasına sebebiyet vermesi halinde ilgili yerel yönetim tarafından sahipsiz hayvanlara ötanazi yapılabilir.”
Mevcut Veterinerlik Kanununa atıfta bulunulan AK Parti değişiklik önergesinde de şu ifadeler kullanıldı: “Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlıği için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışlari kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağliğı, Gida ve Yem Kanununun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır.”
ATIF YAPILAN KANUN MADDESİ
Değişiklik önergesinde atıf yapılan Veterinerlik Kanunu’nun ilgili maddesi ise şöyle:
“Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak,
a) Hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında,
b) Akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda,
c) Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.
‘ÖTANAZİ ÇIKARILMIŞ GİBİ YAPILIYOR’
Hayvan hakları savunucuları ve STK temsilcileri, değişiklik önergesi ile ‘ötanazi ifadesinin çıkarılmış gibi yapıldığını’ ancak mevcut yasadaki ötanazinin kapsamının genişletildiğini ve tehlikenin devam ettiğini söyledi.
UZMANLAR: ÖNERGE ÖTANAZİYİ KALDIRMIYOR, DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK
Veterinerlik Kanunu'nda ötanazinin yasak olduğunun ve veteriner hekimin uygun bulması halinde sadece hasta, kuduz vs hayvanlara uygulanabileceğini hatırlatan STK temsilcileri, bu teklifte yapılan değişiklikle mevcut kanundaki ötanazinin kapsamının genişletildiğini muğlaklaştırıldığını ve yoruma açık hale getirildiğini ifade etti.
KÖPEKLER İÇİN ÖLÜM TEHDİDİ KALKMIYOR
Veterinerlik Kanunu’ndaki ‘… insan ve hayvanların hayatı ve sağlıği için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen’ ifadesinin her belediye, her veteriner ve her birim tarafından farklı yorumlanabileceğini belirten uzmanlar, AK Parti’nin değişiklik önergesinin bu haliyle köpekler için ölüm tehdidini kaldırmadığını, teklifte olumlu bir değişiklik olmadığını söyledi.
MUHALEFET: TEKLİF TÜMDEN ÇEKİLMELİ, EKİM’DE YENİDEN GÜNDEME ALINMALI
Teklifin tüm maddelerinin sorunlu olduğunu ve yeniden kaleme alınması gerektiğini savunan muhalefet partileri ise teklifin geri çekilmesini ve ekimde nitelikli bir çalışmayla yeniden gündeme alınmasını istedi. AK Parti’nin değişiklik önergesinin de düzenlemede bir fark yaratmadığını savunan muhalefet temsilcileri, ‘mevcut durumda itirazlarımızı giderecek bir düzenleme yok, sadece kelime oyunları var’ değerlendirmesini yaptı.
'ZATEN OLAN KANUNA NEDEN ATIFTA BULUNUYORSUNUZ?'
AK Parti’nin değişiklik önergesine ilişkin söz alan CHP Grup Başkanvekili Murat EMir, “Bu düzenlemeye gerek yok, 5996’ya atıf yapıyorsunuz. 5996 zaten var. Bu anlamsız. Bu konuda eğer diretiyorsanız, kanun orada duruyor. Atıf yapmanıza gerek yok” dedi.
'KANUNA ELEŞTİRİMİZ, DİRENCİMİZ AYNEN DEVAM EDİYOR'
Emir “Bizim bu kanunla ilgili eleştirimiz, direncimiz aynen devam ediyor. Baştan sona yanlış bir kanun. Siz diyorsunuz ki ‘Biz hayvanları toplayacağız, sokakta barınmalarına izin vermeyeceğiz. Belediyelere de görev verdik. Saldırgan vs hayvan varsa ötanazi uygulanacak. Endişe etmeyin.’ 4 milyon hayvanı nerede istifleyeceksiniz? Bu zaten hayvanları öldürme adımıdır. Herkes elini taşın altına koysun” diye konuştu.
'YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE DİĞER MADDELER ANLAMSIZLAŞTI'
Saadet Partisi Milletvekili Mesut Doğan, 5’inci maddede yapılan değişiklikle diğer maddelerin anlamsızlaştığını ya da suistimale açık hale geldiğini söyledi ve teklifin yeni dönemde tartışılmasının daha sağlıklı olduğunu ekledi.
'HİÇ BU KADAR ÖLÜM KONUŞULAN BİR TEKLİF GÖRMEDİM'
CHP Milletvekili Ali Öztunç, “Hiç bu kadar ölüm konuşulan bir teklif görmedim” derken sorunun hangi belediyenin bugüne kadar ne yaptığı ya da yapacağı olmadığını sorunun ‘can’ olduğunu söyledi. Öztunç, "Her partiden milletvekillerinden oluşan bir komisyon kurulsun, 2-3 ay çalışsın. Aceleniz ne?” diye sordu.
'MAKYAJ ÜSTÜNE MAKYAJ YAPARAK TEKLİFİ GEÇİRMEYE ÇALIŞIYORSUNUZ'
DEM Parti Milletvekili Perihan Koca, “Değişiklik falan değil makyaj üstüne makyaj yaparak teklifi çıkarmaya çalışıyorsunuz. Bu değişiklik önergesiyle istediğiniz cinsi hiçbir gerekçe göstermeden öldürebileceğiniz bir düzenlemeyi geçirmeye çalışıyorsunuz” dedi.
'ÇÖZÜM ÇOK BASİT: AŞILA, KISIRLAŞTIR, YERİNDE YAŞAT'
Koca, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hayvanları Koruma Kanunu adı altında getirmek istediğiniz ölüm döngüsünü son saatlerde hayvanların canı ve yaşam hakkı üzerinden değil belediyeleri karşı karşıya getirerek tartışıyorsunuz. Çözüm çok basit; ‘Aşıla, kısırlaştır, yerinde yaşat’ ilkesiyle hareket edilmeli.”
‘BU TEKLİF NERESİNDEN TUTARSAK ÖLÜMLE SONUÇLANIYOR’
DEM Parti Milletvekili Necla Demir de “Her madde ucu açık ibarelerle, tanımlamalarla dolu. Neresinden tutarsak tutalım ölümle bitiyor bu teklif. Hassas bir teklif ve daha geniş dönemde tüm kesimlerle tartışılarak hazırlanması gereken bir teklif. Yöntem belli; aşılat-kısırlaştır-yerinde yaşat ilkesi. AK Parti Milletvekili Harun Mertoğlu, bu yöntemin bu yöntemin Türkiye’de başarısız olduğunu söyledi. Ama bu yöntem başarısız olmadı uygulanmadı. Başarısız olması için uygulanması gerekir” dedi.
'KEDİLER KAPSAM DIŞINA ALINDI'
4’üncü maddeye verilen değişiklik önergesiyle kedilerin teklif kapsamı dışına alındığını, 5’inci maddeye verilen değişiklik önergesiyle ‘ötanazi’ ifadesinin çıkarıldığını kaydeden TİP Milletvekili Sera Kadıgil, “Demek ki hata yapmışsınız. Bu kaliteli bir yasama faaliyeti değil” diye konuştu.
Kadıgil, sözlerini şöyle sürdürdü: “İnternette görüyorum çok sevinenler olmuş değişikliklere. Bu teklif, ötanazi şeklinde meclise sunuldu. Toplumda infial oluştu. Bugün önerge vererek ‘ötanazi kaldırıldı’ diyorsunuz. Ama bu önergeler sokaktaki köpeklerin öldürülmesini engellemiyor. ‘Mevcut köpekleri alıp hepsini koyacak barınak yapıncaya kadar hiçbir köpeğe bir şey yapmayacağız’ diyorsunuz. 4 milyon köpeği barınaklara koymanın toplam maliyetinin 13,3 milyon TL olacağını söyledi teklif sahibi milletvekili. Tüm köpekleri kısırlaştırmanın maliyeti ise 4 milyar lira. Sizin dediğiniz yapılırsa bu devlet, kasasından 13 milyar TL, bizim dediğimiz yapılırsa bu devlet kasasından 4 milyar TL harcayacak. Köpekler de barınaklarda ölüme mahkum olmayacak.”
‘DEĞİŞİKLİK ÖNERGESİYLE ÖDÜRMEKTEN DE BETER BİR ŞEY YAPIYORSUNUZ’
Değişiklik önergesini eleştiren EMEP Milletvekili Sevda Karaca, “Bu önergeyle 5996’ya referans veriyorsunuz. Bizi hem öncesinde yaptığımız yasadan hem de Avrupa Sözleşmesinden çok daha geri bir noktaya taşıyorsunuz. Atıfta bulunduğunuz yasa bu ülkedeki veterinerlerin, alanında uzman hukukçuların, hayvanseverlerin eleştirdiği bir yasa. Siz şimdi bu yasayı hayvan haklarının anayasası haline getiriyorsunuz. Uzmanlar, ‘5996 sayılı kanun bir KHK gibi Tarım Bakanlığı'na öyle yetkiler veriyor ki bu alanda çalışan kamu görevlilerini savcı yerine koyuyor’ diyorlar. Bu değişiklik önergesiyle öldürmekten de beter bir şey yapıyorsunuz” diye konuştu.
‘VETERİNERLERİ VE BELEDİYE GÖREVLİLERİNİ AZRAİLİNİZ YAPMAK İSTİYORSUNUZ’
“Önergeyle hekimlere ‘Sen etiğe, mesleğinin gereklerine, hukuka uygun bir biçimde değil benim karar verdiğim biçimde benim Azrail’im olacaksın’ diyorsunuz. Veterinerleri buraya alsaydınız, onlar da bunu söylerlerdi” diyen Karaca, öldürme işlemini veteriner hekim dışında birinin yapabilmesinin önünün açıldığını da belirterek “Hiçbir uzmanlığı olmayan belediye görevlilerini de Azrail haline getiriyorsunuz” ifadelerini kullandı.
TARTIŞMALI 5’İNCİ MADDE KABUL EDİLDİ
Komisyon görüşmelerinde Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik öneren teklifin 5’inci maddesi kabul edildi. 5’inci madde AK Parti milletvekillerinin verdiği değişiklik önergesiyle şu şekilde düzenlendi: “Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlıği için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışlari kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağliğı, Gida ve Yem Kanununun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır.”
Muhalefet milletvekillerinin 5’inci maddenin kanun teklifinden çıkarılmasına ilişkin değişiklik önergeleri ise reddedildi.
'SEN BAKANDIN, RAPOR ÖNÜNDEYDİ: AL SANA ÇÖZÜM'
TİP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil; Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Vahit Kirişci'nin önüne Meclis'in hayvan hakları araştırma raporunu fırlattı: "Sen bakandın, bu rapor önündeydi. Al sana çözüm"
Komisyon görüşmelerinin 8’inci saatinde teklifin 7’nci maddesi görüşülürken muhalefet milletvekilleri ara verilmesini talep etti. Komisyon Başkanı’nın teklifin tüm maddelerinin görüşülerek tamamlanacağını söylemesi üzerine muhalefet vekilleri tepki gösterdi. / Gazete DUVAR