Çatışmasızlık süreciyle beraber her geçen gün bir başka toplu mezar açığa çıkıyor. “Toplu mezar diyarı” olarak tanımlanabilecek, İHD raporlarına göre PKK'lilere ait 9 toplu mezarın bulunduğu Siirt’in Eruh (Dih) ilçesinde bir toplu mezar daha ortaya çıktı. Eruh’a bağlı Kuşdalı (Şawura) köyü yakınlarında, Çaçê ve Garisan bölgeleri arasında kalan mevkide 1990-1998 yılları arasında çıkan çatışmalarda yaşamını yitiren ve birçoğunun cenazelerinin gömülmediğinden dolayı hayvanlar tarafından parçalandığı 200’e aşkın PKK'liye ait olduğu belirtilen toplu mezar bulundu. Toplu mezar, çatışmaların yaşandığı tarihlerde köyde yaşayan ve güvenlik gerekçesiyle ismini vermek istemeyen bir kişinin konuyla ilgili İHD Siirt Şube’sine başvurmasıyla ortaya çıktı.
‘HER 5 ADIMDA BİR KEMİK PARÇALARIYLA KARŞILAŞIYORDUK’
Başvuru üzerine toplu mezarların bulunduğu bölgede inceleme yapan İHD Siirt Şube Başkanı Zana Aksu, kurumlarına gelen yurttaşın kendi güvenliğini öne sürerek resmi başvuru yapmadığını, ancak “eğer tek bir kişi olursa” kendileriyle birlikte gelerek toplu mezarın bulunduğu mevkii göstereceğini söylediğini belirtti. Bunun üzerine yurttaşla birlikte toplu mezarın bulunduğu mevkiye giden Aksu, köyün Siirt merkezden yaklaşık 2 saat uzaklıkta olup, 90’lı yıllarda yoğun çatışmaların yaşandığı bir alan olduğunu ve toplu mezarların bulunduğu Çaçê ve Garisan bölgeleri arasında kalan mevkiinin yaklaşık 2 bin metre yükseklikte olduğunu ifade etti. Gittikleri alanda karşılaştıkları manzara karşısında dehşete düştüklerini, alanın hemen hemen her tarafında gömülmemiş gerillalara ait kemik ve elbise parçalarının bulunduğunu aktaran Aksu, “Biz gittiğimizde zaten o vahşetle karşılaştık. Her 5 adımda bir PKK’lilere ait elbise parçaları ya da kemik parçalarıyla karşılaşıyorduk” diye konuştu.
ASKERLER CENAZELERİN GÖMÜLMESİNE İZİN VERMEDİ!
Gittikleri köyün 1994 yılında askerler tarafından boşaltıldığını dile getiren Aksu, köylülerin yaşanan çatışmaların ardından yaşamını yitiren PKK'lilerin cenazelerini gömmek istediklerini, ancak askerlerin buna izin vermediğini, cenazelerin gömülmeden toprak üstünde kaldığını belirtti. Bunun üzerine köy sakinlerinin köylerine yakın yerlerde bulunan cenazeleri gömdüğünü belirten Aksu, köylülerin askerlerin baskısından dolayı toplu mezarların bulunduğu alana gidemediğini ve cenazelerin toprak üstünde kaldığını belirtti. Cenazelerin askerler tarafından gelişi güzel bırakıldığını ve kimisinin kayalıkların aralarına konulduğunu belirten Aksu, “Cesetlerin çoğu zaten sağlam kalmamıştı. Yaklaşık 15 yıldır orada kaldığı için hayvanlar tarafından parçalanmış, doğal koşullara dayanmayıp da yağmura kapılıp giden cesetler de olmuş. Tam bir vahşetti aslında, 90’lı yıllarda yaşanan çatışmanın, katliamın bir görüntüsüydü” diye konuştu.
Kendisine toplu mezarların bulunduğu alanı gösteren yurttaşın mezarların bulunduğu yerlerin sadece birkaçını bildiğini belirten Aksu, köylülerin çoğunun da aslında cenazelerin yerlerini bildiğini, yalnız asker baskısından dolayı gelip derneklerine başvuramadıklarını dile getirdi. Aksu, keşif yaptıkları bölgede sadece bazı yerlere gidebildiklerini, bölgenin güvenli olmamasından kaynaklı daha fazla ilerleyemediklerini söyledi.
‘TOPLU MEZAR YERLERİNİ BİZE BİLDİRİN’
Zana Aksu, İHD Siirt Şubesi olarak toplu mezarların ortaya çıkması için bir vakıf çalışması hazırladıkları toplu mezar haritasını güncellediklerini ve bu yaz sürecinde toplu mezarların yerlerinin tespiti noktasında bazı çalışmalarının olacağını söyledi. Bugüne kadar açılan kimi toplu mezarlarda savcılığa başvurduklarını, ancak savcılıktan gerillalara ait kemikler hakkında “hayvan kemikleridir” cevabını aldıklarını aktaran Aksu, hazırlayacakları vakıf çerçevesinde DNA bankası kuracaklarını ve bu çerçevede toplu mezarların açılması girişiminde bulunacaklarını kaydetti. Yaşanan vahşet karşısında ve toplu mezarların ortaya çıkarılması noktasında tüm yurttaşlara çağrı yapan Aksu, duyarlı yurttaşların kendilerine veya bulundukları yerlerdeki İHD şubelerine başvurup bildikleri toplu mezar yerlerini kendilerine iletmelerini istedi. / anf