CHP İstanbul Milletvekili ve Anayasa Komisyonu CHP Grup Sözcüsü İbrahim Özden Kaboğlu, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) CHP’li Enis Berberoğlu’na verdiği hak ihlali kararıyla ilgili açıklama yayınladı. Berberoğlu’nun milletvekilliğinin devam ettiğini vurgulayan Kaboğlu, “TBMM Başkanlığı, Anayasa Mahkemesi’nin 17 Eylül günlü kararını, 1 Ekim günü TBMM Genel Kurul bilgisine sunmak suretiyle, 4 Haziran’da yapılan bildirimin geçersizliğini teyitle, Enis Berberoğlu’nun milletvekilliği görevine devamını sağlamakla yükümlüdür” dedi.
Kaboğlu altı maddelik açıklamasında, “Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını bağlayan temel hukuk kurallarıdır Anayasa’nın uygulayıcısı erk olarak TBMM, Anayasa’nın sözüne ve özüne saygıyı sağlamakla yükümlü Devletin ilk organıdır. Bu nedenle, TBMM’nin AYM kararının gereğini yerine getirmekle kendi beyan edici işlemini ortadan kaldırması, demokratik hukuk devletinin güçlenmesi bakımından da siyasal ve tarihsel bir önem taşımaktadır” ifadelerini kullandı.
Kaboğlu’nun açıklaması şöyle;
4 HAZİRAN BİLDİRİMİ: 2018 sonunda TBMM Başkanlığına CB yardımcısı imzasıyla gönderilen Yargıtay kararına ilişkin yazı, Anayasa’nın “Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur” (md.84/2) hükmü kullanılarak, 4 Haziran günü Genel Kurul’da okundu.
KESİN HÜKÜM: 1982’de yazılan madde 84’te öngörülen “kesin hüküm giyme”, Yargıtay kararı ile sınırlı değildir. Çünkü, 2010 Anayasa değişikliğiyle bireysel başvuru hakkı tanındığı için bireysel başvuruya konu olan işlemlerde Anayasa Mahkemesi başvurusu, hükmün kesinleşmesini engeller.
İHLAL KARARI: Berberoğlu’nun özgürlük ve güvenlik hakkı (md.19) ile adil yargılanma hakkı (md.36) ve seçilme hakkının (md.36) ihlal edildiğini saptayan Anayasa Mahkemesi kararı, inşai nitelik taşımaktadır ve Anayasa madde 153/son gereği bağlayıcıdır.
Anayasa Mahkemesi kararı okunmalı: 4 Haziran günü Genel Kurul’a yapılan bildirimin Anayasa’ya aykırı olduğunu tevsik eden Anayasa Mahkemesi kararı, yeni bir hukuki durum yarattığından, TBMM 1 Ekim günlü oturumunda Genel Kurul’da okunmak suretiyle, 4 Haziran günlü beyan edici işlem geçersiz kılınmalıdır.
GERİYE YÜRÜME YOKTUR: “İptal kararları geriye yürümez” kuralı (153/5), kazanılmış hakları korumak amacıyla soyut norm denetim kararlarında geçerli olup, itiraz üzerine verilen kararlar zorunlu olarak geçmişe uygulanmaktadır. Bireysel başvuru sonucu verilen ihlal kararlarının geriye yürümesini engelleyen bir hüküm olmadığı gibi, geçmişe etki, bireysel başvuru hakkının doğası gereğidir.
ANAYASA’NIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE HUKUK DEVLETİ: Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını bağlayan temel hukuk kurallarıdır (md.11). Anayasa’nın uygulayıcısı erk olarak TBMM, Anayasa’nın sözüne ve özüne saygıyı sağlamakla yükümlü Devletin ilk organıdır. Bu nedenle, TBMM’nin AYM kararının gereğini yerine getirmekle kendi beyan edici işlemini ortadan kaldırması, demokratik hukuk devletinin güçlenmesi bakımından da siyasal ve tarihsel bir önem taşımaktadır.
NE OLMUŞTU?
Berberoğlu’na, MİT tırları davasında, “siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgilerini açıklamaktan” verilen 5 yıl 10 ay hapis cezası Yargıtay’da onanarak kesinleşmişti. Berberoğlu, yargılama sürecinde tutukluluğunun hukuksuz olduğu iddiasıyla AYM’ye başvurmuştu. Başvuruyu değerlendiren AYM Genel Kurulu, Berberoğlu’nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine oy birliğiyle hükmetmişti. / DUVAR