İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi (İHD), Haziran 2015’den beri Telabyad bölgesinde IŞİD ile PYD ve Burkan El Fırat güçleri arasında yaşanan çatışmalardan kaynaklı sınıra yığılan büyük çoğunluğu Arap kökenli olan mültecilerin durumunu incelemek üzere Akçakale sınırına giderek incelemelerde bulundu.
İHD heyeti, İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Adıyaman Şube Başkanı Osman Süzen, MYK Üyesi ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören, Malatya Şube Başkanı Servet Akbudak, Urfa Şube Yönetim Kurulu Üyeleri Ferit Sultan Aslan ve Ronahi Paydaş’tan oluştu.
‘23.250 kişi resmi giriş yaptı’
İHD heyeti, ilk görüşmenin sınır güvenliği sağlayan güvenlik görevlilerinden alınan izinle sınır kapısından içeri giren ve giriş işlemi yapan görevlilerden alındığını belirtirken olayların başladığı 3 Haziran 2015 tarihinden 16 Haziran 2015 tarihine kadar toplam 23.250 kişinin resmi giriş yaptığını tespit etti.
Gayri resmi giriş yapanlarla birlikte bu sayının 27 bin civarında olduğu tahmin edilen raporda, 3 Haziran 2015 ile 13 Haziran 2015 tarihleri arasında yapılan tüm geçişlerde her hangi bir engel çıkarılmadığı ifade edilirken 13 Haziran tarihinden itibaren ise sınır geçişlerine izin verilmediği ifade edildi.
İHD, 16.06.2015 tarihine kadar da toplam 8 bin civarında mültecinin sınırdan içeri alındığını açıkladı.
‘Temel ihtiyaçlar karşılanmıyor’
Yaşam endişesiyle sınırda binlerce insanın yığıldığı belirtilen raporda, kadın, yaşlı çocuk, hasta engelli olmak üzere binlerce kişinin temel ihtiyaçlarını karşılayamadığı ve sıcak altında saatlerce bekletildiği ifade edildi.
Raporda heyetin, İlçe merkezinde bulunan bir parkta sığınmacılara ziyaret gerçekleştirerek sorunları hakkında bilgi edindiği esnada parkta birçok kadın, çocuk, yaşlı erkek sığınmacının olduğu, aralarında hasta hamile kadın ve sakat kişilerinde varlığı gözlenildiği belirtildi. Ayrıca beslenme barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanamadığı, birçok sığınmacının çadır kentlere alınma taleplerinin red edildi.
‘Mültecilerin sığınma nedeni IŞİD tehdidi’
Heyetin sınırda görüştüğü mültecilerin sığınma nedeni olarak IŞİDin tehdit ve şiddetini işaret edildiği belirtilirken, heyetin sınır kapısından içeri girdiği sırada bir gün önceden giriş için koridorda sıkışan ve içeri giriş işlemi yapılmayan toplam 220 kişinin giriş yaptığı öğrenildi.
Tel Abyad’ın tamamen PYD ile Burkan El Fırat güçlerinin eline geçmesinin ardından geri dönüşlerin başladığına dikkat çekilen raporda, Akçakale sınır kapısından içeri alınan sığınmacıların yüzde 90 civarının Arap olduğu, yüzde 10’luk kısmının ise Türkmen asılı oldukları, ayrıca giriş işlemi tamamlanan sığınmacılardan Arap asıllı olanların Mardin’in Derik ilçesinde bulunan kamplarda misafir edildiği, Türkmen asıllı sığınmacıların ise Osmaniye ili sınırları içerisindeki kamplara gönderildiği ifade edildi.
’50 IŞİD üyesi Türkiye sınırına geçti’
05.06.2015 tarihinde İHD heyetinin yaptığı tespitte, can güvenliği kaygısıyla kaçan halkın IŞİD üyelerinin sınırdan Türkiye tarafına geçmesi için sığınmacıları Akçakale sınır kapısı yerine kontrolsüz mayınlı tel örgülü alana yönlendirerek kendilerinin de Türkiye kentlerine sızmayı hedefledikleri, bunun sonucunda da 50 IŞİD’linin Türkiye’ye geçtikleri belirtildi.
‘Sınırda büyük bir güvenlik sorunu yaşanıyor’
İHD heyeti, yaptığı inleme sonucunda;
* 03.06.2015 Tarihi ile 13.06.2015 tarihleri arasında Akçakale gümrük kapısı ile Tel Abyad arasında geçiş serbest iken, 13.06.2015 tarihinden sonra girişlerin neden engellendi?
* Sınırda gözlemlenen ve bazı sivil şahısların da provoke ettiği güvenlik zafiyetine niçin göz yumuldu?
sorulara yanıt bulamadıklarını ve heyet olarak Akçakale kaymakamı ile görüşme taleplerinin yanıtsız kaldığını belirtirken sınırda inceleme yaparak oluşturdukları rapor sonucunda, sınırda büyük bir güvenlik sorunu ile birlikte mağduriyet yaşandığını, Türkiye’ye geçtiği iddia edilen 50 civarında IŞİD mensubunun akibetinin soruşturulmadığı belirtti.
En kısa sürede Akçakale sınır kapısından insani yardımların aktarılmasını talep eden İHD, geri dönüş için taleplerin karşılanmasında her hangi bir zorluğun çıkarılmamasıyla birlikte gerekli iletişimin sağlanarak bölgede yaşayan insanların mağduriyetlerinin önlenmesi için tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi.