İnsan Hakları Derneği (İHD) 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde Türkiye’deki çocukların durumuna ilişkin hazırladıkları raporu açıkladı.
Rapora göre, 1 Ocak-20 Kasım 2015 tarihleri arasında Türkiye’de 3 bin 861 kez çocuk hakkı ihlali yaşandı, 617 çocuk hayatını kaybetti.
Yaşam hakkı ihlalleri
* Silahlı çatışma ortamında yaşanan yaşam hakkı ihlali: 51 çocuk
* Mülteci-sığınmacı çocukların yaşam hakkı ihlali: 105 çocuk
* İş kazalarında hayatını kaybeden çocuk sayısı: 14 çocuk
* Okul içinde hayatını kaybeden çocuk sayısı: 5 çocuk
* Okul servislerinin kazası sonucu hayatını kaybeden: 13 çocuk
* Cezaevinde ölen çocuk sayısı: 2 çocuk (1’ i intihar iddiası)
* Deniz, göl vb yüzerken boğularak hayatını kaybeden: 112 çocuk
* Trafik kazaları vb sonucu hayatını kaybeden: 315 çocuk
Yaralama
* Yıl boyunca yaşanan çocuk yaralanması sayısı: 1750 yaralanma
* Toplumsal olaylara müdahale sonucu yaralanan çocuk sayısı: 74 çocuk
* Zehirlenme, trafik kazaları dışsal yaralanma sayısı: 1676 çocuk
Gözaltı
* Gözaltına alınan çocuk sayısı: 388 çocuk
* Tutuklanan çocuk saysı: 69 çocuk
* Fişlenme MEB Diyarbakır: 872 çocuk
İşkence ve kötü muamele
* İşkence ve kötü muameleye uğrayan çocuk sayısı: 172 çocuk
* Gözaltında işkence/ kötü muamele: 38 çocuk
* Cezaevinde işkence/kötü muamele: 27 çocuk
* Okulda kötü muamele: 54 çocuk (18 darp)
* Bakım evinde kötü muamele: 4 çocuk
* Diğer (toplumsal alanda, aile içi vb) : 50 çocuk
* Kaybolan çocuk sayısı: 70 çocuk
Öneriler
Raporda hak ihlallerinin giderilmesi için şu önerilere yer verildi:
* Başta çatışma bölgelerinde hayatını kaybeden çocuklarla ilgili olmak üzere yaşam hakkı ihlaline uğrayan her vaka için etkili soruşturmalar yürütülerek sorumlular ivedilikle yargı önüne çıkarılmalıdır.
* 2013 yılında başlatılan barış ve demokratik çözüm süreci tekrar başlatılarak çatışma ortamı sona erdirilerek çocuklar için barışçıl yaşam olanakları yaratılmalıdır.
* Çocuklara karşı işlenen fiillerin cezaları arttırılarak farklı infaz yollarına müsaade edilmemelidir.
* Toplumsal alanda, özellikle devlet kurumlarında veya kamu personeli eliyle uygulanan ihmal ve istismarın yol açtığı başta yaşam hakkı olmak üzere tüm hak ihlalleri bağlamında yaygın cezasızlık durumu devam etmektedir. Çocuklara yönelik hak ihlallerinin önlenebilmesi için cezasızlık politikalarının ortadan kaldırılması gerekmektedir.
* Genel ve yerel yönetimlerin bütçelerinden çocuklar için harcanacak miktarlar her bütçe döneminde belirlenerek çocuklar için kullanılabilir ekonomik kaynaklar yaratılmalıdır.
* Ulusal ve uluslararası mevzuatta çocuklar için düzenlenen tüm hakların içinde yer aldığı çocuk hakları yasası çıkarılarak mevzuattaki dağınıklıklar giderilmelidir.
* TBMM bünyesinde müstakil çocuk hakları ihtisas komisyonu kurularak çocuklarla ilgili yasal uygulamalar ve sonuçları bu komisyonca değerlendirilmelidir.
* İnsan Hakları Örgütleri, Sivil Toplum Örgütleri ve meslek örgütlerinin içinde yer alacağı bağımsız çocuk hakları izleme kurulları oluşturulmalıdır.
* Çocuklarla ilgili eğitim, sağlık, yoksulluk, işçilik, ihmal ve istismar, gözaltı, cezaevi vb. her türlü verinin tutulacağı çocuk hakları veri tabanı oluşturulmalıdır.
* Çocuk cezaevleri kapatılarak kanunla ihtilafa düşen çocuklarla ilgili İnsan Hakları Örgütleri ve alanla ilgili STK ve meslek odalarıyla işbirliği içinde alternatif “iyileştirme” projeleri hayata geçirilmelidir.
* İlköğretim kesintisiz, zorunlu ve parasız olarak laik, bilimsel ve anadilinde yapılarak temel sözleşmelere uygun yürütülmelidir.
* Farklı dil, kültür ve inanca sahip olan yurttaşların kendi dil, kültür ve inancını çocuklarına öğreteceği yasal düzenlemeler ivedilikle hayata geçirilmeli, uluslararası hak temelli belgelerde çekince konulan ilgili maddelerdeki çekinceler kaldırılmalıdır.