İnsanlık tarihinin en büyük katliamlarından birini yaşayan ve dünyanın birçok ülkesine sürülen Çerkeslerin, bulundukları ülkelerde maruz kaldıkları asimilasyon politikaları sonucunda dilleri ve kültürleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya... Yaklaşık 150 yıldır diasporada yaşayan Çerkesler, göç ettikleri ve kendilerini 'misafir' hissettikleri ülkelerde devletle karşı karşıya gelmeden yaşamaya özen gösterdi. Kendi çabalarıyla korumaya çalıştıkları kültürleri ve dilleri bu nedenle hızla asimile oldu. Ancak son dönemlerde kamuoyunda daha görünür ve hak talep eden duruma gelen bazı Çerkesler, uğradıkları asimilasyon politikalarını durdurmanın en iyi ve etkin yolunun HDP çatısı altında örgütlenmek olduğuna karar verdi. Genel seçimlerde HDP'yi destekleme kararı alan Çerkeslerle görüştük.
Çerkesler, HDP'yi neden destekleme kararı aldıklarını ANF'ye anlattı.
'YOK, OLMAKLA KARŞI KARŞIYA KALMIŞ HALKIMI HDP'NİN SAVUNABİLECEĞİNE İNANIYORUM'
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) öğrencisi Özge Canlıoğlu, seçimlerde HDP'yi destekleyeceğine dikkat çekerek, "HDP'yi tercih etmemin nedeni, ötekileştirilmiş herkesimi içine almasından kaynaklı. Diğer partilerde farklı kimliklerden kişilerin aday olarak gösterilmesi bile HDP'yi örnek alarak yapılmış bir şeydir. Çünkü daha önceki dönemlerde böyle bir şey yapmıyorlardı. Bu demek oluyor ki barajı aşmadan bu kadar ciddi bir değişim yaratabiliyorsa, barajı aştığında siz düşünün. HDP'nin Türkiye politikalarına çok ciddi katkısı olacağına inanıyorum. Türkiye'deki anti-demokratik uygulamalar, HDP'nin barajı aşmasıyla büyük oranda aşılacak diye düşünüyorum. Çünkü HDP çok ciddi muhalefet yapabilen bir parti. Sözde muhalefet yapmıyor. Ben Çerkeslerin Ubıh kolundanım. 1992 yılında benim dilim öldü. Yani ben dilimi öğrenemeden büyüdüm. Şuan benim dilimi konuşabilen bir tek insan dahi kalmadı. Asimilasyon politikaları olmasaydı benim dilim şimdi yaşayan bir dil olabilirdi. Ötekileştirilmiş, yok olmakla karşı karşıya kalmış bir halkın da haklarını savunabileceğine inandığım için HDP'yi destekliyorum" diye konuştu.
'HDP DİLİNİ, KİMLİĞİNİ KAYBETMİŞ KADİM ÇERKES HALKININ KENDİNİ BULMASIDIR'
Doğan Kızıltan, Türkiye'deki 'tek tipleştirmeye' karşı mücadele edebilecek tek partinin HDP olduğunu düşündüğü için desteklediğine dikkat çekerek şöyle devam etti:
"Ülkemiz insanlığın ilk tarihinden beri bir yerleşim ve göç yolu ve bunun doğal sonucu olarak, birçok dil, din, ırk ve kimliğin barındığı ve yaşadığı bir coğrafya oldu. Ancak özellikle 1900 yıllarından başında Ermeni soykırımıyla başlayan bir tek tipleştirme (Sünni İslam ve Türk) süreci başladı. Bu asimilasyon sürecinden tüm Anadolu halkları ve dinleri geçti. İşte bu tek tipleştirmeye karşı tüm Anadolu haklarının eşit ve kardeşçe yaşayabilmelerini sağlayacak tek iradenin HDP olduğunu düşündüğümden oy vereceğim. Sosyalist bir gelenekten geliyorum ve bunun doğal sonucu olarak halkların kendi kaderlerini tayin hakkına sonuna kadar inanıyor ve destekliyorum. Kürt halkı ve politik önderliği, Türkiye’de bu hakkını ayrılma yönünde değil, tüm Anadolu halklarıyla beraber eşit ve kardeşçe bir birlikten yana kullandı. Kürtlerin uzattığı bir kardeşlik elinin Anadolu’daki adı HDP'dir.Çerkezler için HDP, asimilasyonla kendi kimliğini ve özünü kaybetmiş bir kadim halkın yeniden kendini bulmasıdır ve diline, kültürüne sahip çıkmasıdır. Bu olanağı verdiği ve buna paralel bir siyaset güttüğü için HDP diyorum"
'SON DÖNEMLERDE BİRÇOK ÇERKES HDP'Yİ DESTEKLEME KARARI ALDI'
Sinemis Çil ise, Çerkes kültürünün ve dilinin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna dikkat çekerek, "Eskiden Kürt Özgürlük Mücadelesini uzaktan izliyordum. Kendi diline ve kültürüne bu şekilde sahip çıkmasını gıpta ile karşılıyordum. Ancak aktif siyasetin içinde hiç yer almadım. Daha sonraları bunun ne kadar büyük bir hata olduğunu anladım. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Selahattin Demirtaş'ı izledim ve söylemleri beni çok etkiledi. Bu seçimlerde kararımı verdim ve HDP'yi destekleme kararı aldım. Son dönemlerde benim gibi düşünen birçok Çerkes olduğunu da sevinerek belirtmek isterim" dedi.
ÇERKESLER KİMDİR?
Anavatanları Kuzey Kafkasya olan Çerkesler, 150 yıl önce 21 Mayıs 1864’te Rusya tarafından büyük sürgünle soykırıma maruz bırakıldı. Bu nedenle 21 Mayıs dünyanın farklı ülkelerine ve kentlerine yayılmış olan Çerkesler için unutulmaz bir gündür. Yaklaşık 1 milyon 500 bin insan öz vatanını terk etti. 500 bin civarında insan da sürgün yolculuğunda ve ilk yerleştikleri bölgelerde hayatını kaybetti. Sadece Trabzon’da 53 bin insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. / Firatnews