Diyarbakır, Urfa, Batman, Şırnak ve Mardin’in bazı ilçeleri, 2014’te gerçekleştirilen elektrik kesintisi nedeniyle isyan noktasına geldi. Çiftçiler günlerce yol keserek ve zaman zaman polis ve jandarmayla karşı karşıya gelmek pahasına eylemler gerçekleştirdiler. Siyasetçilerin ve bürokratların devreye girmesi ile olaylar yatıştı. Ancak soruna kesin bir çözüm getirilmediği için DEDAŞ ile bölge halkı arasında gerilim devam ediyor.
DEDAŞ son olarak 12 Şubat’tan itibaren elektrik borçlarını ödemeyen çiftçilerin elektriğini keseceğini duyurdu ve zamanı geldiğinde sözünde durarak Mardin’de yaklaşık 90 köyün elektriğini kesti. Duvar’da yer alan haberde Mardinli çiftçilerin konuyla ilgili verdiği bilgiler yer aldı. Haberin ardından Mardin Artuklu Ziraat Başkanı Melik Özkan da görüşlerini Duvar’da paylaştı.
‘DEDAŞ ZULÜM EDİYOR’
Melik Özkan bölgede çiftçilerin karşılaştığı sorunları yakından bilen bir isim. Sekiz yıl Mardin Ziraat Odası Başkanlığı görevinde bulunan Özkan, Mardin büyükşehir olduktan sonra ise üç yıldır Artuklu Ziraat Odası Başkanı olarak çiftçilerin sorunlarını gidermeye çalışıyor. Sorunun çözümü için DEDAŞ ile yıllardır görüşmeler yaptıklarına dikkat çeken Özkan, “DEDAŞ’ın uygulamalarını özetleyecek olursak halka ve çiftçilere zulüm ediyor” dedi.
Melik Özkan
DEDAŞ’ın kaçak elektrik kullanan ya da elektrik borcunu ödemeyenlerle birlikte bütün bölgeyi cezalandırdığını belirten Özkan, şunları söyledi: “DEDAŞ sadece elektrik borcunu ödemeyen çiftçiyi cezalandırmıyor, bütün halkı cezalandırma yoluna gidiyor. Mesela benim tarlamdaki elektrik kaçaksa ya da elektrik borcumu ödememişsem sadece beni cezalandırmıyor, komşumu da elektriğini keserek cezalandırıyor. DEDAŞ bununla da yetinmiyor, bütün köyün elektriğini kesiyor. Komşu çiftçinin ya da bütün köyün bunda bir suçu yok ki onların neden elektriğini kesiyorsun? İşte bu nedenle DEDAŞ’ın zulüm yaptığını söylüyorum.”
DEDAŞ’ın suçun şahsiliği ilkesinden bihaber olduğu düşünülemez elbette. Zaten bölgede yaşayan insanların bu konudaki yorumu da DEDAŞ’ın çiftçiler ile bölge halkını karşı karşıya getirmek yönünde oluyor. Öte yandan borcunu ödediği halde, borcunu ödemeyen komşusu nedeniyle elektriği kesilen çiftçinin de komşusuna baskı yapmasını istiyor.
DEDAŞ UZLAŞMAK İSTİYOR MU?
Artuklu Ziraat Odası Başkanı Melik Özkan, DEDAŞ ile uzlaşmaya çalıştıklarını dile getirerek, “Ama DEDAŞ’ın hiç böyle bir niyeti yok” şeklinde konuşuyor. Özkan’ın belirttiğine göre DEDAŞ, çiftçilerin kullandığı elektrik parasının yüzde 65’ini devletten peşin alıyor. Geriye kalan yüzde 35 elektrik parasını ise çiftçinin ödediğini ifade eden Özkan, “Bizim anladığımız kadarıyla DEDAŞ, geriye kalan yüzde 35 elektrik parasını da devletten almak istiyor. Bu şekilde çiftçiyle uğraşmayacak ve parasını peşin alacak. Bir türlü uzlaşmak istememesinin nedeni budur” dedi.
DEDAŞ ile uzlaşmak için çiftçilerin öneride bulunduğunu da söyleyen Özkan, bu önerileri şöyle açıkladı: “Mesela diyoruz ki DEDAŞ’a, bazı çiftçilerin 2016’dan kalan borçları var. Bunları taksitle ödeyelim. 6 ayda bir ödersek çiftçi zor durumda kalmaz, ürününü kaldırmıştır, taksitini ödeyecek parası vardır. DEDAŞ buna yanaşmıyor. Sen buna yanaşmazsan çiftçi adam çıkardığın faturayı nasıl ödesin sana?”
Elektriğin çok pahalı olduğunu da vurgulayan Özkan, çiftçiye kolaylık sağlanması gerektiğine de dikkat çekiyor. Özkan, “Çiftçinin kullandığı elektrik biraz daha ucuz olsun istiyoruz ama DEDAŞ bunu kabul etmiyor. Elektriğin yüzde 35’ini çiftçi karşılıyor, bu yüzde 20 olsun diyoruz ama bunu da kabul eden yok. Durum böyle olunca çiftçi, zor durumda kalıyor. Zaten ne kazanıyor ki kazandığını DEDAŞ’a versin” dedi.
‘ÖLDÜRME YETKİLİ GÜVENLİK GÖREVLİLERİ’
DEDAŞ’ın diretmesiyle çiftçilerin kuyularında uzaktan okuma sayaçlarını kullanmaya başladığını hatırlatan Melik Özkan, buna rağmen meydana gelen kimi sıkıntıları ise şöyle anlattı: “DEDAŞ uzaktan okuma sayaçlarının olmasını istedi. Çiftçilerin yüzde 90’ı şimdi bu sayaçtan kullanıyor. DEDAŞ yetkilisi araziye çıkmadan, oturduğu yerden hangi çiftçinin ne kadar elektrik kullandığını görebiliyor. Ama bazı çiftçilere kaçak elektrik kullandığına dair 70 bin, 100 bin lira para cezası geliyor. Çiftçi DEDAŞ’a gidiyor, ‘Ben kaçak elektrik kullanmadım, işte faturam’ diyor. Memur, ‘Kaçak kullandığın sisteme girmiş, değiştiremem’ deyip başından savıyor çiftçiyi. Çiftçi derdini anlatacak muhatap bulamıyor. Zaten DEDAŞ’ın kapısında, Emniyet Müdürlüğü’nün kapısında olmayan bir güvenlik var. Güvenlik görevlilerinin elinde ağır silahlar var ve öldürme yetkilerinin bulunduğunu söylüyorlar. Böyle bir kurumla sorunlar nasıl çözülür?”
SORUN BAKANLAR KURULU’NA TAŞINIYOR
Cuma günü Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba ile Mardin’de bir toplantı yaptıklarını ve sorunlarını dile getirdiklerini aktaran Melik Özkan, “Sayın Bakan bölgenin insanı ve bölgenin sorunlarına vakıf. Bizi dinledi ve Bakanlar Kurulu’nda sorunu gündeme getireceğini söyledi. Cumhurbaşkanı da dinleyecek sorunumuzu” dedi.
Çiftçilerin sorunlarını her platformda konuştuklarını ancak siyasetçilerin, yerel yönetimler ile bürokratların da DEDAŞ ile başa çıkamadığını ifade eden Özkan, “Bu sorun nasıl çözülecek biz de bilmiyoruz artık. Umuyoruz ki Bakanlar Kurulu’ndan olumlu bir karar çıkar” dedi. / DUVAR