Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türkiye’yi “köy bombalamak” suçundan mahkum etti. Bugün açıklanan karara göre Türkiye 38 başvurucuya toplam 2 milyon 305 bin Euro manevi, 5 bin 700 Euro maddi tazminat ödeyecek. 19 yıl önce bombalanan köylerle ilgili Türkiye’deki soruşturmada hiçbir gelişme yok.
Kurtulanlar eşyalarını toplayıp kaçtı
Şırnak’ın Kumçatı ve Koçağlı köyleri, 26 Mart 1994’te savaş uçaklarıyla bombalandı. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait F-16 uçaklarıyla yapılan bombardımanda 38 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı. Evleri büyük zarar gördü, hayvanları da öldü. Köy bombardımandan sonra yaşanmaz hale geldi. Kuşkonarlılar ertesi gün eşyalarını toplayıp köyden kaçtılar ve bir daha da geri dönmediler.
Erkeklerin çoğunluğu gündüz tarlada çalıştığından, ölenler kadınlar, çocuklar ve yaşlılardı.
İki köyün sakinleri de korucu olarak çalışmayı kabul etmemişlerdi. TSK köylülerin PKK’ye yardım ettiğini ileri sürdü.
Köylüler, üzerlerinde uçan uçakları duyduklarını ama olayın kendileriyle ilgisi olduğunu düşünmediklerini, bombalanmayı hiç beklemediklerini anlattılar.
Dosya 19 yıldır savcılıkta duruyor
Koçağlı köyünde olanlarla ilgili jandarma köylülerden kısa bir ifade aldı. İfade, Cizre Savcılığı'na yollandı. Savcılık da, olayın sorumlusunu PKK’ymiş gibi göstererek dosyayı dönemin Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdi.
DGM Başsavcılığı "Olayda örgüt bağlantısı yok" diyerek görevsizlik kararı verdi ve dosyayı Şırnak Savcılığı'na yolladı. Dosya 10 yıl boyunca savcılıklar arasında dolaştı. Kuşkonar köyünde olanlarla ilgili ise baştan itibaren hiçbir işlem yapılmadı. Dosya şu anda Diyarbakır Özel Yetkili Başsavcılığı'nda.
TSK: Biz yapmadık, PKK yapmıştır
Soruşturma sırasında askeri makamlara yazılan yazıya Genelkurmay Başkanlığı'ndan kısa bir cevap geldi: "O tarihte o bölgeye bir hava operasyon düzenlenmedi..."
2006’da köylüler AİHM'e başvuru yaptı. AİHM'in olayla ilgili Hükümet'ten istediği cevapta ise şunlar yazılıydı:
"Olayın faili PKK olabilir. Eğer sorumlu PKK değilse bile askeri uçakların menşei belli değil. Uçakların Türk Silahlı Kuvvetleri'ne (TSK) ait olduğuna dair bir kanıt yoktur.”
Türkiye savunmasında, köylülerin Newroz kutlaması yapmadıkları ve örgüte yardım etmedikleri gerekçesiyle PKK tarafından öldürüldüğünü de ileri sürdü.
Türkiye “işkenceden” de mahkum
AİHM başvuruyla ilgili kararını bugün açıkladı. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “yaşam hakkını ihlali” düzenleyen 2. maddesinden suçlu bulundu. Ayrıca yine bu maddeden, “etkin soruşturma yapılmadığı” gerekçesiyle de mahkum oldu.
AİHS’nin 3. maddesindeki “işkence yasağının” düzenlendiği maddeden de suçlu bulundu. Mahkumiyetin gerekçesi, köylülerin, akrabalarının ölümüne ve evlerinin, yaşadıkları yerin tamamen yıkılmasına tanıklık etmek zorunda kalmaları.
Mahkeme ayrıca, uçuş kayıtlarını “bizde mevcut değil” diyerek vermediği ve mahkemeye eksik belge teslim ettiği için de Türkiye’yi 38. maddeden suçlu buldu.
Türkiye’nin AİHM'nin temyiz niteliğindeki büyük daireye başvurma hakkı bulunuyor. / Bianet