2020’de dünyayı saran pandemi sürecinde küresel otomotiv üretimi ciddi düşüş kaydetti. Peşi sıra çip üretiminde kriz doğdu. Dünya piyasaları sonrasında toparlanırken, Türkiye negatif ayrışarak TL’nin aşırı değer kaybıyla ağır enflasyon girdabının içine girdi; halen de çıkamıyor.
Mevduat faizleri her ne kadar yükselse bile yine de enflasyonun oldukça altında. Tasarruf sahipleri de paralarının değerini koruyabilmek için döviz ve altının yanı sıra araç alımına yöneliyor. Sıfır araçların olağanüstü vergilerle hırpalanması ve krediye olan erişim zorluğu, ikinci el otomobilleri de bir yatırım aracına dönüştürüyor.
İKİNCİ ELDE FİYATLAR YÜZDE 15 ARTTI
Diğer yandan gayrimenkulde olduğu gibi bir “fiyat balonu” mu oluştuğu sorusu akıllardaydı. Nitekim 2023 Mayıs ayından yıl sonuna kadar fiyatlarda gerileme kaydedildi. Otomotiv sektörünün veri değerlendirme ve ikinci el fiyatlandırmada etkin şirketi Cardata’nın Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, ikinci el pazarında 2024 başı itibarıyla yaşanan talep ve fiyat artışlarının önümüzdeki aylarda da devam edeceğini söylüyor.
800 bin ila 1,2 milyon TL arasında bir buçuk yaşa kadar ikinci el araçlara, konuttan daha fazla yatırım yapıldığını vurgulayan Yalçın, “İlk çeyrekte ikinci elde fiyatlar yüzde 12-15 arttı. Geçmişte yüksek fiyatla ikinci el otomobil satın alıp piyasa düştüğü zaman bu duruma dayanıp aracını elinde tutanlar, şimdi satışa koyuyorlar. Kimse ikinci elde fiyatlar düşmeye devam ediyor demesin. İkinci el araç fiyatları bir dönem olduğu gibi fahiş biçimde artmıyor, ama dengesini buldu diyebiliriz” şeklinde konuşuyor.
KREDİ MUSLUĞU KAPALI, RAĞBET İKİNCİ ELE
Yaz mevsiminin yaklaşmasıyla sıfır otomobil pazarındaki hareketliliğin ikinci elde de görüldüğünü söyleyen Hüsamettin Yalçın, “Bugün sıfır kilometre C segment bir otomobilin ortalama fiyatı yaklaşık 1,3-1,6 milyon TL arasında. Kredi musluklarının kapalı olduğu bir dönemde sıfır kilometre araç alımı neredeyse sadece nakit paraya döndü. Tabii buna ulaşamayan yaklaşık yüzde 60-70’lik kesim ikinci ele yöneldi. İkinci el daha fazla talep gördüğü konuma tekrar yerleşmeye başladı. Para politikaları, enflasyon ve faizlerin durumuna göre yılın ikinci çeyreğinde ikinci eldeki talep daha da artacaktır” diye açıklıyor.
HATCHBACK’İN ÖMRÜ BURAYA KADARMIŞ
Dünya pazarında ilk kez 2015’te İstanbul'da tanıtılan ve sonbaharında yollara çıkan, Tofaş’ın Bursa tesislerinde ürettiği Fiat Egea’da bir devrin sonu geldi. Türkiye’de Egea, Avrupa’da Tipo adıyla satışa sunulan model, bugüne dek Sedan, Hatchback, Station Wagon, Cross, Cross Wagon gövde tipleri ile üretiliyordu. 2016’dan bu yana sekiz yıldır üst üste Türkiye’nin en çok satan otomobil modeli olan Egea’nın Station Wagon’dan sonra Hatchback versiyonun da üretimi sona erdi.
Türkiye ve Avrupa’da yükselen SUV pazarının etkisiyle modelin yükseltilmiş hali Egea Cross, Hatchback’in sonunu getirdi. Tofaş’ın son faaliyet raporuna göre, Egea’nın HB ve SW gövde tiplerinin toplam ihracatı 2023’te yüzde 42 azalmıştı. Model artık Sedan, Cross ve Cross Wagon versiyonlarıyla satılıyor.
Geçen yıl Egea Sedan 80 bin adetle Türkiye’nin en çok satan otomobili, Egea Cross ise 41 bin adetle en çok satan SUV’si oldu. Diğer yandan Egea projesi 2025’te yepyeni bir modelle yer değiştirecek.
ŞEHİR İÇİ UÇAĞI KALKIŞA HAZIR
1960’larda yayınlanan ikonik çizgi film dizisi Jetgiller’in hayali pek yakında gerçek olacak. Şehir içinde dikey kalkış ve iniş yapabilen elektrikli uçak geliştiren Archer, 2025 yılından itibaren pazara sunulması planlanan eVTOL projesine yeni yatırımlar aldı. Otomotiv sektörünün en büyük gruplarından Stellantis, Archer’ın 8,3 milyon hisselik açık piyasa satın alımını tamamladı.
Merkezi ABD Kaliforniya'da bulunan Archer’ın yüksek hacimli üretim tesisinin ilk aşamasının inşaatı bu yılın sonuna doğru Gürcistan’da tamamlanacak. Projenin ilk aşaması, yılda 650 adet uçak üretmek üzerine tasarlandı. 350 bin metrekare alana sahip bu tesis, uçak endüstrisinde hacim açısından en büyüklerden biri olacak.
Archer'ın sürdürülebilir ve sessiz uçak modeli, dört yolcuyla bir pilot taşıyacak. Yaklaşık 10 dakikalık şarj süresi ile 32 ila 80 km’lik kısa mesafeli uçuş yapabilecek. Stellantis, 2020 yılından bu yana Archer’ın stratejik ortağı ve üç yıldır yatırımcısı konumunda.
LÜKSÜN LİDERİ ELEKTRİKLİDE HEDEF BÜYÜTTÜ
Lüks segmentte Türkiye’nin en popüler markası Mercedes-Benz, 2024’ün ilk çeyreğinde gerçekleştirdiği 6.550 adetlik satışla liderliğini sürdürüyor. Geçen yıla göre satışlarını yüzde 220 artıran Mercedes-Benz, elektrikli araç satışında da iddialı. İlk üç ayda yaptığı 1.064 adet elektrikli araç satışıyla geçen yıla göre yaklaşık üç kat artış kaydetti.
Mercedes-Benz Otomobil Grubu Başkanı Şükrü Bekdikhan, otomotiv sektörü olarak ilk çeyrek sonuçlarında yüzde 75’in üstünde bir artış olduğunu belirterek, “Biz de satışlarımızı yüzde 220 artırdık. Pazara yeni modeller sunarak 2024’te satışlarımızın yüzde 20’sinden fazlasının elektrikli modeller olmasını hedefliyoruz” dedi.
Bekdikhan, 2023’te satışı en çok artan modelin EQB olduğunu belirtti. EQB 250+ adlı model 480 km’nin üzerindeki menzili ve öne çıkan teknolojileriyle satış rakamını artırdı. Yakında elektrikli G-Serisi’nin de gelmesi bekleniyor.
DOĞUŞTAN HEYBETLİ
Alman otomobil üreticisi Opel, yeni Frontera modelinin ilk görüntülerini paylaştı. Opel’in yeni şimşek logosunun ilk temsilcisi olacak geniş SUV, baştan itibaren elektrikli motor seçeneği ve 48 V hibrit versiyonlarıyla sunulacak.
İç mekanda iki adet 10 inçlik ekran, ergonomik ön koltuklar ve akıllı saklama alanları bulunan yeni model, kablosuz şarj ünitesi gibi birçok teknolojik çözümü de beraberinde getirecek. Yeni Frontera, yükleme kapasitesiyle de etkileyici. Arka koltuklar dikken 460 litre olan bagaj hacmi, koltuklar katlandığında 1.600 litreye kadar yükseliyor ve böylece kalabalık aileler de dahil geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmeyi planlıyor.
ELEKTRİKLİ MİNİBÜSTE DÖRT YILDIR AVRUPA LİDERİ
2023 yılı Avrupa Minibüs ve Otobüs Pazarı Raporu’na göre; Bursa merkezli Karsan’ın ürettiği e-Atak yüzde 24’lük payla elektrikli midibüs pazarında üst üste dördüncü yılda birinci oldu. Markanın ürettiği e-Jest ise Avrupa elektrikli minibüs pazarında elde ettiği yüzde 28,5’lik payla yine dört yıldır zirvede.
Bu verilerin Türkiye sanayisi için büyük başarı olduğunu ifade eden Karsan CEO’su Okan Baş, “2023’te Avrupa’da elektrikli minibüs pazarı, yüzde 38 büyüdü. 2019’dan bu yana ihraç ettiğimiz e-Jest, Avrupa’da satılan her dört elektrikli minibüsten biri oldu” derken, Kuzey Amerika ve Japonya pazarlarına da girdiklerini söyledi.
BORUSAN MOTORSPORT PES ETMİYOR
Borusan Otomotiv Motorsport (BOM), bu yıl yedinci kez aralıksız katıldığı GT4 Avrupa Serisi'nin ilk ayak yarışlarını tamamladı. Pilotlardan Pedro Ebrahim geçen hafta sonu düzenlenen iki yarışta da Rookie Cup birincisi olarak kupa kaldırdı. İlk yarışlarda BOM, takımlar kategorisinde 6’ncı, pilotlarda 7’nci sırada yer aldı.
6 Nisan’daki ilk gün 12 kapı numaralı BMW M4 GT4 ile yarışan Berkay Besler ve Gabriele Piana ikilisi GT4 Avrupa Serisi’nin Silver kategorisinde yarışı 6’ncı tamamladı. 7 Nisan’daki ikinci yarışın hemen başında rakibin temasıyla spin atıp son sıraya kadar gerilediler. Buna rağmen ikili, limitleri zorlayarak tam 41 başarılı geçiş yaparak yarışı 6’ncı sırada tamamladı. GT4 Avrupa Serisi'nin 2’nci Ayak yarışları 17-19 Mayıs tarihlerinde İtalya'daki Misano Pisti'nde gerçekleştirilecek.
ELEKTRİKLİLERİN YARIŞINDA YENİ BİR ÇAĞIN ÖNCÜSÜ
Hyundai, eN1 Cup yeni yarış otomobili Ioniq 5 N’i tanıttı. Sürdürülebilir olmasıyla öne çıkan model, yarış dünyasında da yeni bir çağın başlangıcını işaret ediyor. Araç, güncel modelden daha güçlü bir aktarma organına ve daha yüksek pil kapasitesine sahipken, aynı güçteki elektronik sistemi kullanıyor.
Ioniq 5 N, çabuk hızlanma ve 650 beygir gücüne kadar yüksek güç çıkışıyla dikkat çekiyor. Yarış otomobili, yeniden tasarlanmış bir gövde kitine sahip. Alçak ve geniş tarzdaki çamurluklar, daha iyi yol tutuşu için geniş lastikler, ön spoyler ve arka kanatlarla artan bastırma kuvveti ve iyileştirilmiş aerodinamik performansıyla öne çıkıyor. 2 ton ağırlığındaki araçta 18 inçlik lastikler kullanılıyor.