Fransa'nın başkenti Paris'te 13 Kasım 2015 tarihinde düzenlenen ve 130 kişinin hayatını kaybettiği saldırılara ilişkin tarihi dava bugün başladı. Kendisini 'Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) askeri' diye tanıtan saldırıların hayatta olan tek zanlısı Salah Abdeslam, 'insanca muamele görmek istediğini' belirtti.
'KÖPEK GİBİ DAVRANILDI'
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Abdeslam'ın kendisi ve diğer sanıklara 'köpek gibi davranıldığını' öne sürmesi, salonda gerginliğe neden oldu. Paris'teki Bataclan konser salonu, stadyum, restoranlar ve barlara silahlı saldırganlar ve intihar bombacıları ile düzenlenen saldırıları IŞİD üstlenmişti. Fransa'nın yakın tarihinde görülen en büyük davada, Abdeslam ile beraber 19 kişi daha yargılanıyor.
Abdeslam ve diğer sanıklar, bu sabah görülen ilk duruşmaya yoğun güvenlik önlemleri altında polis arabalarıyla getirildi. Pandemi önlemleri kapsamında maske takan sanıklar duruşmanın başlamasından önce mahkeme salonunda beraber oturtuldu. Duruşmayı takip eden BBC Paris Muhabiri Hugh Schofield, siyah bir t-shirt giyen ve uzun sakalıyla dikkat çeken Abdeslam'ın salona en son geldiğini aktardı.
DAVA 140 GÜN SÜRECEK
Hakimin mesleğini sorması üzerine Abdeslam, 'IŞİD'in bir askeri' yanıtını verdi. Abdeslam, maruz kaldıkları koşullara tepki göstererek soruşturmacıları o ve davanın diğer sanıklarına 'köpek gibi davranmakla' suçladı. Fransız medyası BFMTV Abdeslam'ın sanık sandalyesinden "Bize insan gibi davranmanız gerekir" diye bağırdığını aktardı. Abdeslam, öldükten sonra 'diriltileceğini' bildiği için daha önce bu muamele konusunda şikayet etmediğini öne sürdü. Bunun üzerine saldırıdan kurtulanlar ile hayatını kaybedenlerin yakınlarının "Peki ya biz? 130 kişi öldü" diye tepki gösterdiği duyuldu.
Hakim kısa süre sonra Abdeslam'a 'Dini mahkemede değil demokratik mahkemede' yargılandığını hatırlattı.
140 gün sürecek, 300 tanık dinlenecek. Kentte özel olarak inşa edilen bir mahkeme salonunda görülmeye başlanan davanın 140 gün sürmesi bekleniyor. Davada dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande dahil 300 tanık dinlenecek. 330 avukat, saldırılardan kurtulan 1.800 kişi ve hayatını kaybeden kurbanların aileleri de müdahil olacak.
Duruşmayı izleyenler arasında saldırılarda yaşamını yitirenlerin yakınları da vardı. Fransız medyasına konuşan François Hollande, 'savaş nedeni' diye nitelediği saldırıların kurbanları için bu davanın önemine dikkat çekti. Bataclan konser salonunu hedef alan saldırılarda oğlu Thomas Dupperon'u kaybeden Phillipe Duperron, davaya ilişkin karışık duygular içinde olduğunu söyledi. Dupperon, "Tüm kurbanlar tanık olarak ifade verme fırsatı bulacak, bu yüzden de yaşanan acılar hatırlanacak" dedi.
Reuters'a konuşan Dupperon, mahkeme salonunda kendisini IŞİD askeri olarak tanıtan Abselam'ın 'hâlâ savaşta olduğu' yorumunda bulundu. Saldırılardan kurtulanlar arasındaki Jérôme Barthélemy ise, kendi gibi diğer kurbanların yaşadıkları travmanın etkileriyle nasıl başa çıktıklarını merak ettiğini ancak sanıkların konuşmasını beklemediğini belirtti.
İŞBİRLİĞİNİ REDDETTİ
Paris saldırılarıyla ilgili 20 sanıktan 6'sı gıyaben yargılanacak. Sanıklara cinayet, suça iştirak ve teröre suç ortaklığı gibi suçlamalar yöneltiliyor. Abdeslam ve sanıkların çoğu müebbet hapis cezası alabilir. 31 yaşındaki Abdeslam , saldırıları gerçekleştirdiği ve halen yaşadığı bilinen tek zanlı. Saldırılardan 4 ay sonra Mart 2016'da Belçika'nın başkenti Brüksel'de kaldığı evde polisle girdiği silahlı çatışmanın ardından yakalanan Abdeslam, saldırganlara lojistik destek sağlamakla suçlanıyor.
Abdeslam şu ana kadar Fransız soruşturmacılar ile işbirliği yapmayı reddetti. Bu duruşmada da saldırılarla ilgili konuşacağı tahmin edilmiyor. Öte yandan tarihi davanın ilk günlerinin daha çok prosedür amaçlı olacağı, Eylül ayının sonunda kurbanlar tanık olarak dinlenmeye başlanana dek büyük bir ilerleme kaydedilmeyeceği düşünülüyor.
Dava duruşmaları televizyonlardan canlı olarak yayınlanmayacak ancak resmi arşive geçirilmek üzere kaydedilecek.
FİNANSE EDEN VE PLANLAYAN 13 SANIK
Saldırıları gerçekleştirdiği düşünülen hayatta kalan tek saldırgan Abdeslam, 2016'da Belçika'da tutuklandığından beri hapiste. Diğer 13 sanık ise saldırıları finanse etmek ve planlamak dahil çeşitli suçlardan yargılanıyor. Saldırganlara silah sağladığı iddia edilen 36 yaşındaki Mohamed Abrini ise önümüzdeki yıl görülecek 2016 Brüksel saldırılarına ilişkin davada hakim karşısına çıkacak.
Abdeslam'ı Fransa'dan alarak saldırılardan hemen sonra Brüksel'e kaçırdığını kabul eden 33 yaşındaki Mohammed Amri ve 27 yaşındaki Hamza Attouh da yargılananlar arasında. Saldırıyı organize etmekle suçlanan altı kişi gıyaben yargılanacak yani duruşmalarda hazır bulunmayacak. Saldırganların çoğunun ise saldırılar sırasında öldüğü düşünülüyor. (Kaynak: BBC Türkçe)